OBOWIĄZKOWY SPLIT PAYMENT

Wrocław, dn. 24.10.2019r.

Szanowni Państwo!

Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany VAT.

OBOWIĄZKOWY SPLIT PAYMENT

 Z dniem 1 listopada 2019 r. nastąpi likwidacja procedury odwrotnego obciążenia w transakcjach krajowych. Odwrotne obciążenie w transakcjach krajowych, które obejmowało wybrane towary i usługi (załączniki 11 i 14 ustawy o VAT), zostanie zastąpione mechanizmem podzielonej płatności. Wykaz towarów i usług objętych tą nową regulacją będzie zawarty w nowym załączniku nr 15.

Zgodnie z nowelizacją ustawy o VAT procedura podzielonej płatności (nowy art. 108a ust. 1 ustawy o VAT) obejmuje transakcje, w których:

• Sprzedawca i nabywca są podatnikami VAT (transakcje B2B; obejmuje to również nabywców będących podatnikami VAT zwolnionymi)
• Co najmniej jedna pozycja z faktury znajduje się w załączniku nr 15 ustawy o VAT
• Łączna wartość brutto wszystkich transakcji na fakturze przekracza 15 tys. zł

Zgodnie z przepisami przejściowymi mechanizm odwrotnego obciążenia na dotychczasowych zasadach należy stosować do transakcji dokonanych:

• przed dniem 1 listopada 2019 r., dla których obowiązek podatkowy powstał lub faktura została wystawiona po dniu 31 października 2019 r.,
• po dniu 31 października 2019 r., dla których faktura została wystawiona przed dniem 1 listopada 2019 r.

Natomiast jak wynika z wyjaśnień MF, w/w przepisy przejściowe nie będą miały zastosowania w przypadku faktur zaliczkowych (zaliczka przed 01 listopada, a faktura końcowa po 31.10.2019 r.). W takiej sytuacji, zaliczka powinna być opodatkowana na zasadach dotychczasowych, tj. odwrócone obciążenie, natomiast do faktury końcowej należy zastosować nowe regulacje, tj. zasady ogólne (VAT rozlicza sprzedawca oraz ewentualnie mechanizm podzielonej płatności). Wg MF w takich sytuacjach, na fakturze końcowej, kwota podatku VAT ma być liczona od wartości pozostałej do zapłaty.

Podmioty, które dotychczas dokonywały dostawy towarów lub świadczenia usług z załączników nr 11 i 14 stosowały procedurę polegającą na odwrotnym obciążeniu. Oznaczało to, że sprzedawca, który dokonywał dostawy lub świadczył usługę wystawiał fakturę bez podatku VAT, a zobowiązanym do rozliczenia podatku VAT z tytułu tej transakcji był nabywca (odliczał VAT i wykazywał VAT należny jednocześnie). Od 1 listopada towary i usługi wykazane w nowym załączniku nr 15 (w większości przypadków towary i usługi zostały przeniesione z załączników nr 11 i 14) będą rozliczane na zasadach ogólnych. Oznacza to, że sprzedawca towarów i usług objętych wcześniej odwrotnym obciążeniem, od 1 listopada 2019 r. wystawi fakturę z podatkiem VAT. Jeżeli transakcja spełni łącznie powyższe przesłanki (tekst pogrubiony) to nabywca będzie zobowiązany do dokonania zapłaty sprzedawcy poprzez procedurę podzielonej płatności (ostatnio określany również jako „split payment”). W praktyce skutkuje to tym, że nabywca dokonuje płatności netto na właściwy rachunek sprzedawcy (wskazany w urzędzie skarbowym) a podatek VAT zostaje wpłacony na specjalnie do tego przeznaczony rachunek bankowy, istniejący „obok” konta przedsiębiorcy.

W przypadku transakcji objętych podzieloną płatnością faktura musi zawierać w swojej treści wyrazy „MECHANIZM PODZIELONEJ PŁATNOŚCI”.

Przykład 1 (zasady przed 1 listopada 2019 r.)

Podatnik sprzedaje surowce wtórne metalowe (pkwiu 38.32.2 z Załącznika). Bez względu na kwotę sprzedaży wystawia fakturę w trybie odwrotnego obciążenia. Na fakturze nie ma kwoty i stawki podatku VAT (netto), a jest jedynie obowiązkowe oznaczenie „ODWROTNE OBCIĄŻENIE”. Podatek VAT od takiej transakcji rozlicza nabywca, wykazując jednocześnie podatek należny i naliczony w deklaracji VAT.

Przykład 2 (zasady po 31 października 2019 r.)

Podatnik sprzedaje innemu podatnikowi VAT surowce wtórne metalowe (pkwiu 38.32.2 z Załącznika). Sprzedawca wystawia fakturę, na której oprócz kwoty netto jest również kwota podatku VAT, stawka tego podatku oraz wyrazy „MECHANIZM PODZIELONEJ PŁATNOŚCI”. Jeżeli transakcja przekracza 15 tys. zł brutto to nabywca musi dokonać płatności w podzielony sposób.

Warto mieć na uwadze, że jeżeli tylko jedna pozycja z faktury znajdzie się w załączniku nr. 15 i ta pozycja nie przekracza kwoty 15 tys. brutto, ale wszystkie pozycje łącznie przekroczą tą kwotę to należy stosować mechanizm podzielonej płatności.

Przykład 3

Wartość faktury wynosi 18 000 tys. zł, w tym kwota należności za towar z załącznika nr. 15 wynosi 1230 zł brutto (1000 zł netto+230 zł VAT). Sprzedawca ma obowiązek oznaczyć fakturę słowami ,,mechanizm podzielonej płatności’’, natomiast nabywca musi opłacić w mechanizmie podzielonej płatności kwotę 1230 zł. Resztę, czyli 16 770 zł może w całości przelać na rachunek rozliczeniowy sprzedawcy (bez split payment) lub skorzystać w odniesieniu do tej kwoty z dobrowolnego split paymentu i całe 18 000 tys. zł uiścić w formule podzielonej płatności.

Za nieumieszczenie na wystawianej fakturze oznaczenia, że faktura ta, z uwagi na przedmiot transakcji, powinna zostać zapłacona z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, będzie grozić sankcja w wysokości 30 proc. kwoty podatku wykazanego na fakturze. Kara ta będzie naliczana od kwoty podatku przypadającej na dostawę towarów lub usług wymienionych w załączniku nr 15. Dodatkowo za płatność poza split paymentem będzie grozić sankcja w postaci grzywny w wysokości 720 stawek dziennych.

Przewidywane sankcje

Jeżeli kupujący, pomimo obowiązku, nie rozliczy się w systemie MPP, urząd skarbowy ustali dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 30% kwoty podatku VAT przypadającej na towaru lub usługi objęte MPP dodatkowo może otrzymać grzywnę w wysokości do 720 stawek dziennych. Nawet w przypadku, gdy faktura zostanie opłacona poza systemem MPP (np. zwykłym przelewem), można uniknąć sankcji, jeżeli sprzedawca prawidłowo rozliczy podatek VAT przypadający na tę sprzedaż. Dodatkowo, jeżeli po 1 stycznia 2020 r., zostanie opłacona fakturę z pominięciem MPP, taki wydatek (płatność) nie będzie mógł stanowić kosztu uzyskania przychodu. 

Z kolei w odniesieniu do sprzedawcy, który nie oznaczy faktury zwrotem „mechanizm podzielonej płatności zostanie ustalone dodatkowe zobowiązanie podatkowe przez naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celno – skarbowego. Będzie to kwota odpowiadająca 30% kwoty podatku VAT z faktury, przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług objętych MPP. Ponadto podatnik może zostać ukarany grzywną w wysokości do 180 stawek dziennych. Można uniknąć sankcji, jeżeli kontrahent (nabywca) opłacając fakturę zastosuje podzieloną płatność. Niezależnie od tego sprzedawca będzie miał obowiązek wystawić fakturę korygującą, na której musi pojawić się oznaczenie ,,mechanizm podzielonej płatności’’.

Obowiązkowy rachunek rozliczeniowy

Z regulacji również wynika, że podatnicy, którzy dokonują dostawy towarów lub świadczą usługi, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, oraz podatnicy nabywający te towary lub usługi są obowiązani posiadać rachunek rozliczeniowy, o którym mowa w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe lub imienny rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej otwarty w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, prowadzone w walucie polskiej. Jednocześnie ministerstwo finansów potwierdziło, że możliwe będzie, że nabywca zapłaci w złotych tylko kwotę VAT, a kwotę netto ureguluje w walucie obcej.  Istotne, że wymóg posiadania rachunku rozliczeniowego jest niezależny od wartości zrealizowanych transakcji

Co więcej na wniosek podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju naczelnik drugiego urzędu skarbowego dokonuje zwrotu poniesionych przez podatnika kosztów obsługi rachunków. Zwrot kosztów, przysługuje do wysokości kosztów wynikających z wykorzystywania rachunków, prowadzonych dla nich rachunków VAT do celów obowiązkowego stosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Załącznik nr 15

Z poważaniem

Zaspół AFO