Zmiany wspólne dotyczące PIT i CIT

1. Dochody osiągane przez nierezydentów – uzupełnienie katalogu

Poszerzono katalog dochodów osiąganych przez nierezydentów na terytorium Polski o zdarzenia, których przedmiotem są zdarzenia związane z udziałami bądź akcjami w tzw. spółce nieruchomościowej (w której, co najmniej 50% wartości aktywów, to położone w Polsce nieruchomości lub prawa do nich). Dotyczy to takich sytuacji jak umorzenie udziałów, wystąpienie ze spółki osobowej będącej podatnikiem, zmniejszenie udziału kapitałowego w takiej spółce lub likwidacja osoby prawnej.

Wartość tych aktywów ustala się na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc uzyskania przychodu (dotychczas był ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zbycia udziałów), o którym mowa w tym przepisie.

Dodano także, że w przypadku spółek będących emitentami papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym wartość aktywów może być ustalana na podstawie aktywów bilansowych ujętych w raportach okresowych publikowanych na koniec ostatniego kwartału poprzedzającego kwartał roku kalendarzowego, w którym doszło do uzyskania przychodu.

Art. 3 ust. 2b pkt 6, ust. 2c ustawy o PIT

Art. 3 ust. 3 pkt 4, ust. 4 ustawy o CIT

 

2. Zmiana definicji podmiotów powiązanych

Zarówno w ustawie o PIT i ustawie o CIT zmieniono definicję podmiotów powiązanych. Nowe brzmienie art. 25 ust. 4 ustawy o PIT oraz art. 11 ust. 4 ustawy o CIT wyłącza możliwość uznania za powiązane podmiotów, które są bezpośrednio lub pośrednio zarządzane przez Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego czy też gdy Skarb Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów.

Jeśli powiązania między podmiotami miały wpływ na wysokość osiągniętego przychodu z kapitału pieniężnego (z wyjątkiem dywidend, nadwyżki bilansowej w spółdzielniach oraz przychodów z funduszy kapitałowych) bez unicestwiania tytułów uczestnictwa w takich funduszach lub na przychód ze zbycia nieruchomości lub praw do niej – organ podatkowy określi taki przychód w wysokości wartości rynkowej.

Art. 25 ust. 4b ustawy o PIT, art. 11 ust. 4b ustawy o CIT

 

3. Zmienione zasady wpłacania zaliczek

Nowelizacja wprowadziła wyjątek od zasady, nakładającej na podatników PIT prowadzących działalność gospodarczą oraz podatników CIT obowiązek pobierania i wpłacania miesięcznych lub kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy.

Od stycznia 2018 r. podatnicy nie mają obowiązku wpłacania zaliczki, jeżeli podatek należny od dochodu osiągniętego od początku roku, pomniejszony o sumę zaliczek wpłaconych od początku roku nie przekracza 1000 zł. Ponadto, jeśli tak obliczona kwota przekracza 1000 zł, wpłacie podlega różnica między podatkiem należnym a sumą zaliczek.

Norma ta dotyczy także podatników, którzy oprócz dochodów z działalności gospodarczej osiągać będą równocześnie dochody z najmu lub z działów specjalnych produkcji rolnej, dla których to dochodów oblicza się jedną zaliczkę. Z takiej możliwości nie będą mogli jednak skorzystać podatnicy, którzy wybrali wpłacanie zaliczek w formie uproszczonej bądź ci, którzy są opodatkowani zryczałtowanym podatkiem dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Jako że podatnicy mogą nie wpłacać zaliczek, pozostawiono im wybór w tym zakresie i ci, którzy nie będą odprowadzać zaliczek w trakcie roku będą musieli dokonać zapłaty podatku po zakończeniu roku.

Ponadto, nie przewidziano obowiązku informowania organu podatkowego o podjętej decyzji, a sam podatnik może zmienić zdanie w trakcie roku i zacząć wpłacać zaliczki.

 

4. Nowy podatek dochodowy od nieruchomości komercyjnych

Do obu ustaw dodano przepisy (art. 30g do ustawy o PIT oraz art. 24b do ustawy o CIT), wprowadzające podatek dochodowy od przychodów z tytułu własności środka trwałego położonego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którego wartość początkowa przekracza 10.000.000 PLN, w postaci:

1) budynku handlowo-usługowego sklasyfikowanego w Klasyfikacji jako budynek:

1. a) centrum handlowe,
2. b) dom towarowy,
3. c) samodzielny sklep i butik,
4. d) pozostały handlowo-usługowy.

2) budynku biurowego sklasyfikowanego w Klasyfikacji jako budynek biurowy, z wyłączeniem budynków urzędów pocztowych, urzędów miejskich, gminnych, samorządowych, ministerstw oraz budynków sądów i parlamentów.

 

KLASYFIKACJA ŚRODKÓW TRWAŁYCH:

• 103 – BUDYNKI HANDLOWO-USŁUGOWE

Rodzaj ten obejmuje budynki:

− centrów handlowych,

− domów towarowych,

− samodzielnych sklepów i butików,

− kiosków towarowych na trwale związanych z gruntem,

− hal przeznaczonych na targi, aukcje, czy wystawy,

− targowisk pod dachem,

− stacji paliw, stacji obsługi,

− myjni samochodowych,

− aptek,

− pozostałe handlowo-usługowe

Rodzaj ten nie obejmuje: − budynków rolniczych, sklasyfikowanych w rodzaju 108, − sklepów w budynkach innych niż budynki handlowo-usługowe, sklasyfikowanych w odpowiednich rodzajach KŚT, zgodnie z przeznaczeniem tego budynku

• 105 – BUDYNKI BIUROWE

Rodzaj ten obejmuje budynki biurowe, w tym budynki:

• banków, urzędów pocztowych, urzędów miejskich, gminnych, samorządowych, ministerstw, budynki o charakterze administracyjnym,
• przeznaczone na administracyjną obsługę działalności biura, sekretariatu, różnych podmiotów gospodarczych,
• centrów konferencyjnych i kongresów,
• sądów i parlamentów

Rodzaj ten nie obejmuje: lokali biurowych mieszczących się w budynkach przeznaczonych głównie do innych celów niż biurowe, sklasyfikowanych w odpowiednim grupowaniu KŚT, zgodnie z przeznaczeniem tego budynku

• 104 – ZBIORNIKI, SILOSY I BUDYNKI MAGAZYNOWE

Rodzaj ten obejmuje:

• zbiorniki na ciecze, zbiorniki na gazy, zbiorniki na cement i inne towary sypkie, (w tym zbiorniki naziemne ustawione na zewnątrz budynków i budowli oraz zbiorniki podziemne i specjalne),
• budynki magazynowe,
• silosy,
• budynki chłodni i budynki składowe specjalizowane,
• powierzchnie magazynowe,
• wiaty związane trwale z gruntem, przeznaczone do przechowywania towarów

Rodzaj ten nie obejmuje: budynków magazynowych, w tym silosów, w gospodarstwach rolnych przeznaczonych do przechowywania zbiorów, sklasyfikowanych w rodzaju 108, terminali ropy i ropopochodnych sklasyfikowanych w rodzaju 202, wieży ciśnień sklasyfikowanych w rodzaju 211, zbiorników sklasyfikowanych w podgrupie 60

 

Nowym podatkiem będą objęte budynki zaznaczone wyżej czerwoną czcionką. Pozostałe budynki nie powinny być objęte opodatkowaniem.

Nowy podatek wynosi 0,035% podstawy opodatkowania za każdy miesiąc. Dotyczy on także spółek tworzących podatkową grupę kapitałową.

Podstawę opodatkowania stanowi w tym przypadku przychód odpowiadający wartości początkowej środka trwałego ustalanej na pierwszy dzień każdego miesiąca wynikającej z prowadzonej ewidencji, pomniejszonej o kwotę 10 000 000 zł.

W przypadku, gdy środek trwały stanowi współwłasność podatnika i podmiotu powiązanego z podatnikiem w rozumieniu art. 25 ust. 1 i 4 PIT, art. 11 ust. 1 i 4 CIT, dla obliczenia wartości początkowej przyjmuje się całkowitą wartość początkową. Przepisu art. 22g ust. 11 PIT, art. 16g ust. 8 cit nie stosuje się – ustalenie wartości początkowej w takiej proporcji jego wartości, w jakiej pozostaje udział podatnika we własności tego składnika majątku. Powyższą zasadę stosuje się również w przypadku podatnika będącego wspólnikiem spółki niebędącej osobą prawną, przy czym wartość początkową środka trwałego przypadającą na wspólnika ustala się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału).

Na podatnikach będzie ciążyć obowiązek obliczania miesięcznych zaliczek na podatek i wpłacania ich na rachunek urzędu skarbowego w terminie do 20. dnia każdego miesiąca. Jednocześnie w celu zachowania neutralności proponowanego rozwiązania, zakłada się, iż podatek ten podlegałby odliczeniu od zaliczek na podatek dochodowy.

Ponadto podatnicy mieliby możliwość, w zeznaniu składanym za rok podatkowy, odliczenia kwot uiszczonego i nieodliczonego w roku podatkowym minimalnego podatku.

 

5. Zagraniczna spółka kontrolowana (CFC)

Zmiany wprowadziły również nowy katalog dochodów uznawanych za podlegających CFC. Obok typowo pasywnych dochodów z odsetek, dywidend czy wierzytelności, na szczególną uwagę zasługują dochody osiągane przez spółkę zagraniczną z „transakcji z podmiotami powiązanymi w przypadku gdy spółka nie wytwarza w związku z tymi transakcjami wartości dodanej pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma” oraz z działalności ubezpieczeniowej czy bankowej.

Pozostałe zmiany dotyczą zakresu procentowego posiadanych udziałów (było 25% jest 50%), progu osiąganych przez CFC kwalifikowanych dochodów w stosunku do pozostałych dochodów (było 50% jest 33%), doliczenia do posiadania udziałów w podmiocie również udziałów posiadanych w spółce przez inne podmioty powiązane.

Istotną zmianą będzie również obowiązek uwzględniania w rejestrze CFC, zagranicznej spółki kontrolowanej nawet, gdy prowadzi ona rzeczywistą działalność gospodarczą w innym Państwie UE/EOG.

 

6. Wartości niematerialne i prawne – nowe ograniczenia

Możliwość amortyzacji

W przypadku wartości niematerialnych i prawnych, doprecyzowano, że ich amortyzacji można dokonywać tylko w przypadku, gdy zostały nabyte od innego podmiotu – art. 22b ustawy o PIT oraz art. 16b ustawy o CIT.

Powyższa zmiana zakończy dotychczasowe wątpliwości interpretacyjne związane z terminem „nabycia”, użytego w tym przepisie, ponieważ występowały rozbieżne opinie czy chodzi tylko o nabycie wtórne czy także pierwotne.

Koszty z tytułu amortyzacji

Wprowadzono również ograniczenie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej nabytych wartości niematerialnych i prawnych, takich jak:

• autorskie lub pokrewne prawa majątkowe
• licencje
• prawa określone w ustawie z dnia 30 czerwca 2000 r.- prawo własności przemysłowej
• wartość stanowiąca równowartość uzyskanych informacji związanych z wiedzą w dziedzinie przemysłowej, handlowej naukowej lub organizacyjnej (know-how)

– jeśli uprzednio te prawa i wartości były przez podatnika nabyte lub wytworzone, a następnie zbyte – w części przekraczającej przychód uzyskany przez podatnika z ich uprzedniego zbycia.

 

7. Rozliczanie wydatków na składniki majątku do 10 000 zł w kosztach podatkowych

Zmieniona została kwota – z obecnych 3500 zł do 10 000 zł – decydująca o możliwości jednorazowego ujęcia wydatku na nabycie składnika majątku w kosztach uzyskania przychodów.

Od stycznia 2018 r., jeśli wartość początkowa nabytych składników majątku nie przekracza 10 000 zł, podatnik może:

• nie wprowadzać takiego składnika do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych i bezpośrednio zaliczyć poniesiony na niego wydatek do kosztów podatkowych w miesiącu oddania do używania lub
• wprowadzić go do ewidencji, dokonać odpisów amortyzacyjnych na zasadach ogólnych albo dokonać jednorazowej amortyzacji – w miesiącu oddania do używania lub następnym

W przypadku jednorazowej amortyzacji (art. 22k ust. 7 ustawy o PIT, art. 16k ust. 7 ustawy o CIT), nie uwzględnia się odpisów amortyzacyjnych od nieprzekraczającej 10 000 zł wartości początkowej środków trwałych czy wartości niematerialnych i prawnych, gdy ustalany jest limit dla takiej amortyzacji.

W efekcie zwiększenia kwot z 3 500 zł na 10 000 zł zmienione zostały limity, związane z uznaniem nakładów na środek trwały za ulepszenie. W związku z tym za ulepszone uważa się środki trwałe, kiedy suma wydatków poniesionych na ich przebudowę, rozbudowę, rekonstrukcję, adaptację lub modernizację w danym roku podatkowym przekracza 10 000 zł, które powodują wzrost wartości użytkowej w stosunku do wartości z dnia przyjęcia środka do używania.

Ponadto, podatnicy mogą rozliczyć jednorazowo w kosztach wydatek na nabycie części składowej lub peryferyjnej do środka trwałego, jeśli cena jej nabycia przekroczy 10 000 zł.

Zwiększone kwoty mają zastosowanie do składników majątków przyjętych do używania po 31 grudnia 2017 r.