WYNAGRODZENIE ZA BEZUMOWNE KORZYSTANIE Z NIERUCHOMOŚCI I ODSETKI OD NIEGO NIE SĄ ZWOLNIONE Z PODATKU – WYROK NSA

Sprawa dotyczyła pieniędzy wypłaconych za grunt zajęty pod linię energetyczną. We wniosku o interpretację podatnik wyjaśnił, że jest jedynym właścicielem nieruchomości o powierzchni 2,3 ha. Przez działkę biegnie napowietrzna linia 15 kV, która jest własnością spółki energetycznej i stoi tam słup energetyczny. Podatnik tłumaczył, że jego działki są objęte planem miejscowym z przeznaczeniem pod usługi. Jednak wokół linii wyznaczono strefę ochronną z ograniczonymi możliwościami zabudowy. Właściciel działek wskazał, że pod koniec lat 90. chciał sprzedać nieruchomość, lecz przez linię energetyczną nad działką nie doszło do sprzedaży. Ostatecznie zdecydował się pozwać przedsiębiorstwo energetyczne o zapłatę wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z gruntu za dziesięć lat wstecz od dnia wniesienia powództwa wraz z ustawowymi odsetkami i wygrał sprawę. Sąd cywilny zasądził na jego rzecz w sumie prawie 800 tys. zł.

We wniosku o interpretację podatnik zapytał, czy jednorazowa kwota wypłacona na podstawie wyroku, na którą składało się wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości, odsetki i zwrot kosztów korzysta ze zwolnienia z PIT. Podatnik był przekonany, że tak.

Organ podatkowy nie dopatrzył się jednak podstawy do zwolnienia. Stwierdził, że wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z nieruchomości na podstawie wyroku sądowego nie korzysta ze zwolnienia z art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy o PIT, bo nie stanowi odszkodowania lub zadośćuczynienia. Nie można go też podciągnąć pod art. 21 ust. 1 pkt 120 i pkt 120a ustawy o PIT, gdyż nie było wynikiem ustanowienia służebności gruntowej lub służebności przesyłu. Tak samo, jeżeli chodzi o odsetki, bo ustawodawca nie wymienia ich nigdzie w katalogu zwolnień. Podatnik nie zapłaci podatku jedynie od kwoty wypłaconej jako zwrot kosztów procesu, bo nie jest to żadne przysporzenie. Podatnik nie zgadzał się z taką wykładnią przepisów i zaskarżył decyzję do WSA.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach oddalił skargę. Sąd przypomniał zwłaszcza, że z orzecznictwa sądów administracyjnych, jak i sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego jasno wynika, że wynagrodzenie za bezumowne korzystanie z rzeczy przyznane na podstawie art. 224 § 2 i art 225 k.c. nie jest odszkodowaniem.

Z powyższym poglądem zgodził się także NSA. Jak zauważył NSA, art. 224 § 2 k.c. wskazuje na świadczenia uzupełniające roszczenie windykacyjne, tj. o zwrot rzeczy. Należą do nich m.in. wynagrodzenie za bezumowne korzystanie, o odszkodowanie z tytułu zużycia czy o zwrot pobranych niezużytych pożytków. Jak tłumaczył sędzia NSA Andrzej Jagiełło, samo to wyliczenie roszczeń wskazuje, że ustawodawca odróżnił wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy od odszkodowania. Według sądu sporne wynagrodzenie i odsetki nie korzystają ze zwolnienia z PIT. I nie narusza to zasady równości. Wyrok jest prawomocny (sygn. akt II FSK 1685/17).