Slim VAT-2

Dnia 19 sierpnia 2021 r. Prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe tzw. pakiet SLIM VAT 2.
Poniżej przedstawiamy zmiany wynikające z ww. ustawy.
ZMIANY W TRANSAKCJACH ŁAŃCUCHOWYCH
Zmiany określają, to której dostawie należy przypisać wysyłkę lub transport w sytuacji, gdy są one organizowane przez pierwszego dostawcę lub ostatniego nabywcę w transakcji łańcuchowej (dodany art. 22 ust.2e).
Bowiem w sytuacji kiedy podmiotem organizującym transport będzie pierwszy podmiot – wówczas wysyłka lub transport przyporządkowywana będzie jego dostawie na rzecz następnego podmiotu w łańcuchu. Z kolei, gdy podmiotem organizującym transport będzie ostatni nabywca, wówczas wysyłka lub transport będą przyporządkowane dostawie dokonanej do tego podmiotu.
Zmiany w tym zakresie wejdą w życie 1 października 2021 r.
KOREKTA IMPORTU TOWARÓW W DEKLARACJI PODATKOWEJ
W wyniku nowelizacji wprowadzono nowe przepisy umożliwiające podatnikowi dokonanie korekty deklaracji w sytuacji, gdyby podatnik w pierwotnej deklaracji nie rozliczył w całości lub w części podatku z tytułu importu towarów wykazanego w zgłoszeniu celnym (dotyczy sytuacji, gdy VAT należny od importu towarów rozliczany jest w deklaracji (na podstawie art. 33a ustawy o VAT). Zgodnie z dodanym do art. 33a ust. 6a ustawy o VAT, podatnik będzie mógł złożyć stosowną korektę deklaracji w terminie 4 miesięcy, licząc od miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu tych towarów.
Natomiast, jeżeli podatnik nie rozliczy podatku w prawidłowej wysokości (w całości lub części) i nie złoży w terminie stosownej korekty deklaracji, wówczas utraci prawo do rozliczenia w deklaracji podatkowej podatku należnego z tytułu importu towarów, wykazanego w zgłoszeniu celnym. Utrata tego prawa dotyczy podatku, którego nie rozliczono w całości w deklaracji podatkowej (znowelizowany art. 33a ust. 7 ustawy o VAT).
Zmiany te wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia ustawy nowelizującej. Z przepisów przejściowych wynika jednak, że stosuje się je do importu towarów, dla którego obowiązek podatkowy powstał od pierwszego dnia miesiąca, w którym wejdą one w życie.

WYBÓR OPODATKOWANIA DOSTAWY NIERUCHOMOŚCI W AKCIE NOTARIALNYM
Obecnie z przepisów wynika, że podatnicy, którzy chcą zrezygnować ze zwolnienia z VAT i opodatkować dostawę budynków, budowli lub ich części, dokonywaną po 2 latach od pierwszego zasiedlenia, muszą złożyć zgodne oświadczenie w tej sprawie przed dniem dokonania dostawy nieruchomości.
W wyniku nowelizacji (art. 43 ust. 10 pkt 2 ustawy o VAT), podatnicy będą mieli możliwość składania zgodnego oświadczenia dostawcy i nabywcy o wyborze opodatkowania nieruchomości również w akcie notarialnym. W związku z powyższym informację o planowanej dacie zawarcia umowy dostawy budynku, budowli lub ich części, którą należy wskazać w oświadczeniu o wyborze opodatkowania transakcji, będzie się podawało, gdy oświadczenie będzie składane przed dniem dokonania tej dostawy.
Zmiany w tym zakresie wejdą w życie 1 października 2021 r.
ODLICZANIE VAT OD WNT I IMPORTU USŁUG
1.Przepis art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b ustawy o VAT wskazuje, iż podatek VAT naliczony od WNT można odliczyć w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym wykazuje się VAT należny pod warunkiem, że VAT należny zostanie wykazany we właściwej deklaracji, nie później niż w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy.
W wyroku z dnia 18 marca 2021 r. w sprawie C-895/19 TSUE uznał jednak, że przepisy ustawy o VAT dotyczące odliczania VAT z tytułu WNT są niezgodne z prawem unijnym.
W konsekwencji wyroku powyższy przepis został znowelizowany i tym samym zrezygnowano z warunku uzależniającego odliczenie VAT naliczonego w tym samym okresie, w którym wykazano podatek należny, od wykazania VAT należnego w terminie trzech miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy.
W związku z powyższym również dokonano analogicznej zmiany w art. 86 ust. 10b pkt 3 ustawy o VAT, który odnosi się do importu usług, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca i tzw. nietransakcyjnego przemieszczenia towarów.
Oznacza to, że prawo do odliczenia VAT od WNT czy importu usług będzie powstawało w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych towarów lub usług powstał obowiązek podatkowy pod warunkiem, że podatnik uwzględni kwotę podatku należnego z tytułu tych transakcji w deklaracji podatkowej, w której jest on obowiązany rozliczyć ten podatek. W przypadku WNT podatnik będzie musiał (podobnie jak obecnie) otrzymać fakturę dokumentującą dostawę w terminie 3 miesięcy od upływu miesiąca, w którym powstał obowiązek podatkowy. Otrzymanie przez podatnika faktury dokumentującej dostawę towarów, stanowiącą u podatnika WNT później niż w terminie ww. trzech miesięcy, upoważni podatnika do odpowiedniego powiększenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik uwzględnił kwotę podatku należnego z tytułu tego nabycia (dotychczas mógł powiększyć podatek naliczony za okres, w którym otrzymał tę fakturę).
Źródło: Redakcja Biuletynu Informacyjnego | 30.08.2021; sgk.gofin.pl
2. Ponadto ze względu na ww. wyrok zmiany nastąpiły również w art. 86 ust. 10 h ustawy o VAT, z którego dotychczas wynikało, że późniejsze otrzymanie faktury upoważniało podatnika do odpowiedniego powiększenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik otrzymał tę fakturę. Po zmianach wynika z niego, że późniejsze otrzymanie faktury upoważnia podatnika do powiększenia podatku naliczonego w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym podatnik uwzględnił kwotę podatku należnego z tytułu tego nabycia.
Zmiany te wejdą w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia ustawy nowelizującej.
ODLICZANIE VAT W TRYBIE KOREKTY DEKLARACJI PODATKOWEJ
W wyniku nowelizacji art. 86 ust. 13 ustawy o VAT od 1 października 2021 r., w przypadku nieodliczenia VAT na bieżąco, podatnik będzie miał możliwość skorygowania deklaracji podatkowej:
• za okres, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego albo
• za jeden z trzech następnych okresów rozliczeniowych, a w przypadku podatnika rozliczającego się kwartalnie – za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych po okresie rozliczeniowym, w którym powstało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego
– nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało to prawo.
Natomiast z przepisów przejściowych wynika, że jeżeli prawo do odliczenia VAT powstanie przed 1 października 2021 r., wówczas należy stosować obecnie obowiązujące przepisy dotyczące odliczania VAT w trybie korekty deklaracji podatkowej.
SKŁADANIE INFORMACJI VAT-26
Zgodnie z art. 86a ust. 12 ustawy o VAT – w brzmieniu obowiązującym od 1 października 2021 r. – podatnicy wykorzystujący pojazdy samochodowe wyłącznie do działalności gospodarczej będą mieli obowiązek złożenia informacji o tych pojazdach (na druku VAT- 26) do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym poniosą pierwszy wydatek związany z tymi pojazdami, nie później jednak niż w dniu przesłania ewidencji VAT. Dotychczas podatnicy musieli złożyć tę informację w terminie 7 dni od dnia, w którym zostanie poniesiony pierwszy wydatek związany z pojazdem.

ULGA NA ZŁE DŁUGI
Z obowiązujących obecnie przepisów wynika, że podatnik (wierzyciel) ma prawo skorzystać z tzw. ulgi na złe długi (tj. skorygować podstawę opodatkowania i VAT należny) w przypadku, gdy spełnione są następujące warunki:
a) dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz czynnego podatnika VAT, niebędącego w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
b) na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się tej korekty:
• wierzyciel i dłużnik są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni,
• dłużnik nie jest w trakcie postępowania restrukturyzacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne, postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji,
c) od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
W wyniku zmian ustawy o VAT uchylono warunek wskazany w pkt 1. W uzasadnieniu do projektu ww. ustawy wskazano, że ,,do systemu tzw. ulgi na złe długi oprócz podatników VAT czynnych należy dopuścić po stronie nabywców (dłużników) również osoby fizyczne – konsumentów oraz podatników VAT zwolnionych od podatku’’.
Uregulowano dodatkowo, że w przypadku dostawy towaru lub świadczenia usług dokonanych na rzecz podmiotu innego niż czynny podatnik VAT, korekta w trybie ulgi na złe długi może zostać dokonana, jeżeli:
• wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego lub
• wierzytelność została wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym, lub
• wobec dłużnika ogłoszono upadłość konsumencką na podstawie odrębnych przepisów.
Ponadto uchylono warunki wskazane w pkt 2 dotyczące statusu dłużnika na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty w trybie ulgi na złe długi. Oznacza to, że dłużnik nie będzie musiał być czynnym podatnikiem VAT, natomiast wierzyciel nadal będzie musiał być czynnym podatnikiem VAT, aby skorzystać z tej ulgi.
Dodatkowo został wydłużony z dwóch do trzech lat okres, w jakim wierzyciel będzie miał prawo skorzystać z ulgi na złe długi. Oznacza to, że wierzycielowi będzie przysługiwało prawo do pomniejszenia podstawy opodatkowania i VAT należnego, jeżeli od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłyną 3 lata, licząc od końca roku, w którym faktura została wystawiona.
Zmiany dotyczące ulgi na złe długi wejdą w życie 1 października 2021 r.

ZMIANY W MECHANIZMIE PODZIELONEJ PŁATNOŚCI
1.W wyniku zmian art. 108b ustawy o VAT naczelnik urzędu skarbowego będzie mógł wydać postanowienie o uwolnieniu środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy także w sytuacji, gdy podatnik posiada zaległości podatkowe, o ile zostały one objęte decyzją o odroczeniu lub rozłożeniu na raty.
Dodatkowo podatnik będzie mógł wystąpić z wnioskiem o wydanie zgody na wypłatę środków z rachunku technicznego.
2.Zmianie ulegnie również treść poz. 60 załącznika nr 15 do ustawy o VAT. Po wejściu w życie nowelizacji, zawężenie zakresu „wyłącznie” do „komputerów i pozostałych maszyn do automatycznego przetwarzania danych” zostanie usunięte. W konsekwencji, także w przypadku zakupu części oraz akcesoriów do komputerów i pozostałych maszyn do automatycznego przetwarzania danych, zapłata będzie musiała zostać dokonana w obligatoryjnym mechanizmie podzielonej płatności (o ile wartość faktury dokumentującej tę transakcję przekroczy 15.000 zł brutto).