RYCZAŁT OD DOCHODÓW SPÓŁEK KAPITAŁOWYCH (TZW. ESTOŃSKI CIT)

Podatek ten będzie nałożony na wypłaty zysku ze spółki, a w szczególności na podział tego zysku lub pokrycie wyniku finansowego. Podatek zatem nie wystąpi, dopóki zysk pozostanie w spółce. Podatnicy będą rozliczać się estońskim CIT w 4-letnich okresach, które będą mogły być przedłużane na kolejne 4-letnie okresy. Stawki opodatkowania estońskiego CIT wyniesie 15% dla podatnika małego i 25% dla pozostałych podatników. Stawka PIT dla wypłaty dywidend wyniesie zaś 19%.

KRYTERIA OPODATKOWANIA ESTOŃSKIM CIT:

1. Zakres podmiotowy – warunki muszą być spełnione ŁĄCZNIE

Przepisy nowego art. 28j. 1. updop stanowią, że opodatkowaniem ryczałtem może podlegać podatnik, o którym mowa w art. 3 ust. 1 updop, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1. łączne przychody z działalności osiągnięte w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły 100 000 000 zł lub wartość średnich przychodów z działalności, obliczona na ostatni dzień poprzedniego roku podatkowego z okresu opodatkowania ryczałtem, nie przekroczyła 100 000 000 zł, przy czym przychody te są liczone z uwzględnieniem kwoty należnego podatku od towarów i usług;
2. mniej niż 50% przychodów, o których mowa w pkt 1, pochodzi: z wierzytelności, z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, z części odsetkowej raty leasingowej, z poręczeń i gwarancji, z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw, f) ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych, z transakcji z podmiotami powiązanymi − w przypadku, gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma;
   ! W przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności, powyższe warunki (A, B) uznaje się za spełnione w pierwszym roku podatkowym opodatkowania ryczałtem.
3. podatnik:

C.1.zatrudnia na podstawie umowy o pracę co najmniej 3 osoby w przeliczeniu na pełne etaty, niebędące udziałowcami ani akcjonariuszami tego podatnika, przez okres co najmniej 300 dni w roku podatkowym, a w przypadku, gdy rokiem podatkowym nie jest okres kolejnych dwunastu miesięcy kalendarzowych – przez co najmniej 82% dni przypadających w roku podatkowym,

lub

C.2.podatnik ponosi miesięcznie wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z tytułu wypłaty wynagrodzeń na rzecz zatrudnionych na podstawie umowy innej niż umowa o pracę co najmniej 3 osób fizycznych, niebędących udziałowcami ani akcjonariuszami tego podatnika, jeżeli w związku z wypłatą tych wynagrodzeń na podatniku ciąży obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych i składek ZUS;

 ! W przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności:

• • warunek C1 lub C2 nie dotyczy roku rozpoczęcia tej działalności i 2 lat podatkowych bezpośrednio po nim następujących, z tym, że począwszy od drugiego roku podatkowego podatnik jest obowiązany do corocznego zwiększenia zatrudnienia o co najmniej 1 etat w pełnym wymiarze czasu pracy aż do osiągnięcia wielkości zatrudnienia określonej w tym przepisie.

1.  Następnie podatnik prowadzi działalność w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością albo spółki akcyjnej, której odpowiednio udziałowcami albo akcjonariuszami są wyłącznie osoby fizyczne nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;
2.  nie posiada udziałów (akcji) w kapitale innej spółki, tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną oraz innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;
3.  nie sporządza za okres opodatkowania ryczałtem sprawozdań finansowych zgodnie z MSR na podstawie art. 45 ust. 1a i 1b ustawy o rachunkowości;
4. złoży zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem, według ustalonego wzoru, do właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym ma być opodatkowany ryczałtem- czyli do 31 stycznia 2021 r.

2. Podatnik opodatkowany ryczałtem jest obowiązany ponosić bezpośrednie nakłady na cele inwestycyjne.

• Spółki będą musiały inwestować w środki trwałe – wydatki na firmowe środki trwałe powinny wzrosnąć przynajmniej o 15% w dwuletnim okresie (nie mniej niż 20 tys. zł) lub o 33 proc. w czteroletnim okresie (dolny limit to 50 tys. zł);
  • w stosunku do ustalonej na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego odpowiednio dwuletni albo czteroletni okres opodatkowania ryczałtem wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3−8 KŚT, z wyłączeniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku służących głównie celom osobistym udziałowców albo akcjonariuszy lub członków ich rodzin.

• W przypadku podatnika rozpoczynającego działalność lub małego podatnika, w pierwszym 2-letnim okresie opodatkowania ryczałtem, warunki, o których mowa wyżej, uznaje się za spełnione w odniesieniu do połowy wymienionych wartości.

! Wysokość nakładów 33% w okresie (okresach) 4-letnich stosuje się do podatnika, który realizuje znaczącą dla prowadzonej działalności inwestycję oraz poinformuje przed upływem pierwszego dwuletniego okresu właściwego naczelnika urzędu skarbowego o przedmiocie inwestycji, roku poniesienia nakładów na cele inwestycyjne i terminie planowanego zakończenia inwestycji.

3. Zasady opodatkowania
   • nie stosuje się:

• • • Stawek 9% i 19%
    • Stawki 5% (ulga IP-BOX)
    • Stawki 0,035% (opodatkowanie budynków)

1. •  stosuje się:

• • • Przepisy o strukturach hybrydowych, przy czym kwoty niezaliczane do kosztów uzyskania przychodów lub zaliczane do dochodów (przychodów) na podstawie tych przepisów uznaje się za dochód z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych.

Ponadto:

• Rokiem podatkowym podatnika opodatkowanego ryczałtem jest rok obrotowy w rozumieniu przepisów o rachunkowości.
• Opodatkowanie ryczałtem obejmuje okres bezpośrednio po sobie następujących 4 lat podatkowych wskazany przez podatnika w zawiadomieniu.
• Opodatkowanie ryczałtem przedłuża się na kolejne okresy bezpośrednio po sobie następujących 4 lat podatkowych, chyba że podatnik złoży informację o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem w deklaracji składanej za ostatni rok podatkowy, w którym podatnik był opodatkowany ryczałtem.
• Należy prowadzić księgi rachunkowe w taki sposób, aby było możliwe określenie zysku (straty) netto, podstawy opodatkowania i należnego podatku.
• Ponadto należy w kapitale własnym wydzielić (trzeba to kontynuować aż do roku wypłaty zysków lub pokrycia strat, dotyczy również następców prawnych – ma to znaczenie przy odliczeniach podatkowych przy wypłacie zysków):
• kwoty zysków niepodzielonych i kwoty zysków podzielonych odniesione na kapitały, wypracowanych w latach opodatkowania ryczałtem, oraz
• kwoty niepokrytych strat poniesionych w latach opodatkowania ryczałtem.
  
  

4. Stawki podatkowe:

1. 15% podstawy opodatkowania − w przypadku małego podatnika oraz podatnika, u którego wartość średnich przychodów nie przekracza wartości maksymalnych przychodów określonych dla małego podatnika;
2. 25% podstawy opodatkowania − w przypadku podatnika innego niż wskazany w pkt 1.

*Ustalenie stawki podatku właściwej dla dochodów osiągniętych w roku podatkowym, podatnik dokonywać będzie każdego roku, gdyż na każdy rok w 4-letnim okresie opodatkowania ryczałtem ustala się przychody osiągnięte w poprzednim roku oraz średnie przychody osiągnięte w latach poprzednich tego 4 letniego okresu.

5. Domiar podatkowy

Podatnik, u którego przychody lub wartość średnich przychodów były wyższe niż 100 mln zł ustala dla dochodów osiągniętych w kolejnym roku podatkowym domiar zobowiązania podatkowego.

Podstawę opodatkowania domiaru zobowiązania podatkowego ustala się według wzoru:

(1-W) x Z, w którym poszczególne litery oznaczają:

W − iloraz kwoty 100 mln zł i wartości średnich przychodów podatnika, Z − dochody (wszystkie, tj. od 1 do 6) osiągnięte w roku podatkowym.

! Domiar zobowiązania podatkowego wynosi 5% podstawy opodatkowania.

6. Obowiązki informacyjne

• Spółka składa deklarację do końca trzeciego miesiąca następnego roku o dochodach roku poprzedniego (elektronicznie) – charakter informacyjny.
• Osoba fizyczna będąca udziałowcem lub akcjonariuszem podatnika opodatkowanego ryczałtem składa temu podatnikowi oświadczenie, według ustalonego wzoru, o podmiotach, w których posiada, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 5% udziałów, akcji, itp. – w terminie do końca pierwszego miesiąca każdego roku podatkowego podatnika, w którym stosuje opodatkowanie ryczałtem, a w przypadku zmiany stanu faktycznego − w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych zmian. BRAK = GRZYWNA Z KKS (do 720 stawek, ew. wykroczenie w przypadku mniejszej wagi).
• Oświadczenie nie obejmuje podmiotów, z którymi podatnik nie dokonuje transakcji w jakiejkolwiek formie, w tym z udziałem podmiotów pośredniczących.
• Kopię oświadczenia podatnik przekazuje, na żądanie, naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla podatnika lub naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla osoby fizycznej.
• Spółka informuje US o niezłożeniu oświadczenia w terminie 30 dni od upływu terminu na jego złożenie.

7. Wyłączenia

Należy nadmienić, że ustawa wskazuje na wiele wyłączeń, które powodują brak możliwości skorzystania z estońskiego CIT. Nie będą mogły z niego skorzystać m. in. przedsiębiorstwa finansowe, spółki osiągające dochody w specjalnych strefach ekonomicznych, spółki w stanie upadłości lub likwidacji, podatnicy utworzeni w wyniku działań restrukturyzacyjnych (m. in. połączenia i podziały).

8. Relacja pomiędzy CIT spółki a PIT wspólnika

Estoński CIT nie zmieni podstawowej zasady, że wspólnik płaci podatek od otrzymanej dywidendy. Aktualnie jest to 19% PIT lub CIT – w zależności od statusu wspólnika. Z uwagi na to, że rozwiązanie to dotyczy tylko spółek, gdzie wspólnikami są osoby fizyczne, został wprowadzony poniższy mechanizm, który będzie powodował obniżenie obciążenia podatkowego i częściowo umożliwi uniknięcie podwójnego opodatkowania. 

 Od swojego PIT wspólnik będzie mógł odliczyć część CIT zapłaconego przez spółkę. Wolno będzie mu odjąć (w proporcji do udziału w zyskach):

• 41% podatku zapłaconego przez spółkę – w sytuacji, gdy rozlicza się ona według 15% stawki CIT,
• 37% – gdy spółka płaci 25% CIT,
• 71% – gdy spółka płaci 10% CIT,
• 51% – gdy spółka płaci 20% CIT.

9. Regulacje przejściowe

1. 1. Podatnicy podatku CIT, których rok podatkowy jest inny niż rok kalendarzowy i rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2021 r., a zakończy się po dniu 31 grudnia 2020 r., stosują do końca przyjętego przez siebie roku podatkowego przepisy w brzmieniu dotychczasowym. Wybór opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych może zostać dokonany począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po dniu 31 grudnia 2020 r.
   2. Podatnicy rozpoczynający działalność oraz mali podatnicy, którzy w 2021 r. dokonali wyboru opodatkowania ryczałtem są zwolnieni z obowiązku ponoszenia nakładów inwestycyjnych (15%, min. 20 tys. zł) w pierwszym dwuletnim okresie.
   3. Podatnicy, którzy w latach 2021–2024 dokonają wyboru opodatkowania ryczałtem mogą złożyć informację o rezygnacji z tego opodatkowania w deklaracji rocznej składanej za dowolny rok podatkowy tego okresu. W tym przypadku utrata prawa do opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych następuje z końcem roku podatkowego, za który składana jest ta deklaracja.
   4. Podatnicy powstali z procesów restrukturyzacji (np. połączeń, aportów, itp.) mogą wybrać opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych, jeżeli w 2021 r. złożą zawiadomienie o wyborze. Nie mogą jednak korzystać z możliwości płatności podatku z „wyrównań” przez 3 lata – muszą go zapłacić od razu.

II. SPECJALNY FUNDUSZ INWESTYCYJNY

Specjalny fundusz inwestycyjny będzie dawał możliwość szybszego rozliczenia amortyzacji środków trwałych w kosztach podatkowych. Fundusz ma być tworzony z zysku osiągniętego za poprzedni rok podatkowy. Stanowi alternatywę dla ,,Estońskiego cit’’tzn. nie można wybrać jednocześnie spec. funduszu inwestycyjnego i estońskiego CIT

• Warunkiem koniecznym będzie jednak opracowanie kilkuletniego planu inwestycyjnego i założenie specjalnego funduszu.
•  Środki będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w momencie przekazania ich na specjalny rachunek bankowy (w formie odpisów). – Odpisane środki będą kosztem podatkowym od razu, z chwilą dokonania odpisu, natomiast spółka będzie musiała je wydatkować na cele inwestycyjne nie później niż w kolejnym roku podatkowym.
• Termin ten jednak będzie można wydłużyć nawet do trzech lat, składając do właściwego naczelnika urzędu skarbowego informację o planowanych inwestycjach i wskazując rok, w którym środki z funduszu zostaną przeznaczone na cele inwestycyjne (art. 15 ust. 1hb-1he updop dodane ustawą  z dnia 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2020 poz. 2122).
• Za cel inwestycyjny można będzie uznać wytworzenie lub nabycie fabrycznie nowych środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji lub opłat ustalonych w umowie leasingu (z wyłączeniem leasingu operacyjnego), w części stanowiącej spłatę ich wartości początkowej.
• Celem inwestycyjnym nie będą natomiast uznawane wydatki poniesione na wytworzenie, nabycie lub spłatę wartości (w ramach umowy leasingu) samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku służących głównie celom osobistym udziałowców (akcjonariuszy) lub członków ich rodzin.