Moment wykonania usługi w robotach budowlanych

W dniu 7 lutego 2017 r., sygn. akt I FSK 840/15 Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyroku, dotyczący zagadnienia momentu wykonania usług budowlanych w kontekście ustalenia prawidłowego momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT. NSA wskazał, że moment wykonania usług budowlanych czy budowlano-montażowych należy oceniać tak, aby skupić się na ich faktycznym wykonaniu, a nie na ustaleniach umowy, ponieważ tylko wtedy można się spodziewać, że moment powstania obowiązku podatkowego będzie postrzegany podobnie w całym systemie. Sąd uznał m.in., że „ (…) momentem wykonania robót budowlanych, będzie zrealizowanie wszystkich warunków przewidzianych w umowach dotyczących tych usług, ale w zakresie ich elementów rozumianych potocznie, w oparciu o obiektywne kryteria, na których opierając się te pojęcia. Niewątpliwie protokół, o jakim mowa w sprawie, obiektywnie nie jest elementem usługi budowlanej czy budowlano montażowej, a jedynie potwierdza jej wykonanie (…)” (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 7 lutego 2017 r., I FSK 840/15).

Sprawa której dotyczy w/w wyrok dotyczyła spółki, która świadczyła usługi budowlane oraz budowlano-montażowe, które wykonywano na podstawie zawartej z odbiorcą umowy i zgodnie z harmonogramem prac. Zakończenie realizacji usługi następowało w momencie wykonania ostatniej czynności przewidzianej w harmonogramie, które każdorazowo było potwierdzane protokołem. Zdarzało się jednak, że data podpisania protokołu nie była tożsama z datą ostatniej czynności wykonanej przez spółkę, co związane było z upływem koniecznego czasu do dostarczenia korespondencji czy upływu okresu niezbędnego do stwierdzenia zgodności rzeczowego zakresu wykonanej usługi z umową. Spółka zapytała więc czy w odniesieniu do usług budowlanych i budowlano-montażowych prawidłowe będzie powiązanie daty wykonania usługi z datą protokolarnego odbioru prac i stanęła na stanowisku, że tak. Dyrektor Izby  Skarbowej uznał to stanowisko jako nieprawidłowe i wskazał, że obowiązek podatkowy powstanie z chwilą wystawienia faktury z tytułu wykonania całości lub części prac budowlanych lub budowlano-montażowych, z tym że w ocenie urzędników o wykonaniu spornych usług decyduje faktyczne ich wykonanie. Spółka zaskarżyła interpretację, jednak WSA oddalił skargę, którego zdaniem nie można było uznać, że usługa budowlana lub budowlano-montażowa zostaje wykonana w momencie podpisania protokołu odbioru. Potwierdził, że wykonanie usługi następuje w chwili faktycznego zakończenia prac, a samo sporządzenie protokołu stanowi jedynie potwierdzenie wykonania usługi i nie ma wpływu na moment jej wykonania. Z powyższego wynika, że nawet przy braku akceptacji protokołu, wykonawca usługi budowlanej musi uznać, że usługa została wykonana i tym samym powinien wystawić fakturę.