- 9 lutego 2023
- Posted by: administrator.afo
- Category: Biuletyn A.F.O. - 02/2023 Część II, Biuletyn Podatkowy
SPIS TREŚCI:
A. ZMIANY OBOWIĄZUJĄCE OD 26 PAŹDZIERNIKA 2022 r.
I. Zmiany PIT s. 6-8:
1. Wniosek o stwierdzenie nadpłaty zryczałtowanego podatku
2. Zmiany dotyczące składania informacji PIT-DZ w celu skorzystania z ulgi dla rodzin 4+
3. Podwyższenie kwoty podatku z 1% do 1,5% przekazywanej na rzecz OPP
II. Zmiany CIT s. 8-10:
1. Nowy termin zapłaty podatku z tytułu zysku
2. Zmiany w rozliczaniu kosztów finansowania dłużnego w kosztach podatkowych (ustawa CIT)
3. Ograniczenie zakresu stosowania wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego
4. Zwolnienie od zapłaty minimalnego podatku dochodowego w latach 2022 i 2023
5. Zmiana przepisów dotyczących opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek (estoński CIT)
6. Dochód z tytułu podzielonego zysku i zysku przeznaczonego na pokrycie strat – a podstawa opodatkowania
7. Termin zapłaty estońskiego CIT od wypracowanego zysku netto 8. Obowiązek złożenia deklaracji podatkowej oraz zapłata podatku po zakończeniu opodatkowania estońskim CIT
III. Zmiany wspólne dla PIT/CIT s.11-13:
1. Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie aktualizacji wyceny środków trwałych (art. 15 ust. 5 ustawy o CIT oraz art. 22o ust. 1 ustawy o PIT)
2. Ceny transferowe o 2.1. Uchylenie przepisów dotyczących pośrednich transakcji rajowych oraz obowiązku dokumentacyjnego
o 2.2.Podniesienie progów dokumentacyjnych dla bezpośrednich transakcji rajowych
o 2.3.Rozszerzenie zakresu wyłączenia stosowania przepisów o cenach transferowych (doprecyzowano treść art. 11b pkt 1 ustawy CIT oraz 23n ustawy PIT)
3. Udostępnianie przez MF wzorów deklaracji
4. Uelastycznienie konstrukcji oświadczenia płatników (emitentów) wyłączającego obowiązek stosowania mechanizmu pay & refund
B. ZMIANY OBOWIĄZUJĄCE OD 1 STYCZNIA 2023 r.
IV. Zmiany w PIT s. 14-20:
1. Wniosek o niestosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów
2. Opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych
3. Uporządkowanie przepisów dotyczących oświadczeń składanych przez podatników płatnikom podatku dochodowego
4. Zmiana zasad stosowania przez płatników kwoty wolnej od podatku (tj. 1/12 kwoty zmniejszającej podatek) – wprowadzony art. 31b do ustawy PIT
5. Zwolnienie płatnika z obowiązku poboru zaliczki na podatek ( art. 31c ustawy PIT)
6. Udostępnianie zeznań podatkowych za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego oraz ich akceptacja przez podatnika
7. Likwidacja obowiązku załączania do zeznań PIT informacji PIT/WZ
8. Zmiana w zasadach normujących doliczanie w rozliczeniu rocznym dochodów niepełnoletnich dzieci do dochodów rodziców (art. 7 ustawy o PIT)
9. Zmiany w uldze na zabytki –w art. 26hb ustawy o PIT
10. Uproszczenie procedury zwrotu podatku od przychodów z budynków
11. Umożliwienie rezygnacji podatnika ze stosowania podwyższonych miesięcznych zryczałtowanych pracowniczych kosztów uzyskania przychodów
12. Wyłączenie obowiązku prowadzenia księgi przez osoby dokonującego odpłatnego zbycia majątku otrzymanych w związku ze zmniejszeniem udziału kapitałowego w spółce niebędącej osobą prawną
13. Limit składki zdrowotnej do rozliczenia podatkowego przez podatników opodatkowanych podatkiem liniowym w 2023 r.
14. Zmiana terminu płatności ryczałtu za grudzień/ostatni kwartał roku podatkowego
15. Opodatkowanie najmu prywatnego w 2023 r.
V. Zmiany wspólne dla PIT/CIT, s.20-26
1. Uchylenie przepisów o tzw. „ukrytej dywidendzie”
2. Zmiana przepisów o zagranicznych jednostkach kontrolowanych
o 2.1.Ustalaniu dochodu CFC
o 2.2. Ustalenie wartości bilansowej aktywów jednostki oraz odpisów amortyzacyjnych
o 2.3.Nowa definicja jednostki zależnej
o 2.4.Pozostałe zmiany
3. Zmiana przepisu dotyczącego terminu oraz zasad zaliczania składek ZUS do kosztów podatkowych opłacenia składek z tytułu przychodów ze stosunku pracy i zrównanych, w części finansowanej przez płatnika, składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
4. Zmiany w przepisach o uldze na złe długi (ustawa CIT, PIT oraz ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym osiąganym przez osoby fizyczne)
o 4.1.Likwidacja obowiązku załączania do zeznania CIT-8 informacji CIT/WZ
o 4.2. Doprecyzowanie sposobu stosowania przepisów o zmianie wysokości podstawy opodatkowania oraz strat w związku z nieuregulowanymi wierzytelnościami o zapłatę świadczenia pieniężnego z tytułu transakcji handlowej
5. Zmiana przepisu dotyczącego procedury zwrotu podatku od przychodów z budynków
6. Brak możliwości dokonywania amortyzacji nieruchomości mieszkalnych
7. Planowane przedłużenie preferencji w zakresie rozliczania wydatków na pomoc obywatelom Ukrainy (Ustawa z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2023 poz. 185)
8. Zaniechanie poboru CIT/PIT od umorzonej subwencji z PFR ma zostać przedłużone
VI. Zmiany w CIT s. 26-32
1. Zmiana przepisów dotyczących opodatkowania podatkiem od przerzuconych dochodów art. 24aa ustawy o CIT
o 1.1.Uznanie grupy kapitałowej za podatnika podatku od przerzucanych dochodów
o 1.2. Zakres kosztów objętych podatkiem od przerzuconych dochodów
o 1.3. Doprecyzowanie przesłanki 50% przychodów pasywnych
o 1.4.Nowe przesłanki opodatkowania podatkiem od przerzucanych dochodów
o 1.5. Doprecyzowanie pojęcia podmiotu powiązanego
o 1.6.Zmiany dotyczące podmiotów powiązanych transparentnych podatkowy art. 24aa ust.5
o 1.7. Pomniejszenie podatku od przerzuconych dochodów o podatek u źródła
o 1.8. Określenie definicji podstawy opodatkowania
o 1.9. Znowelizowany art. 24aa ustawy o CIT nie będzie odnosił się do kosztów „poniesionych pośrednio”
o 1.10. Szczególne zasady przewidziane dla podmiotów z rajów podatkowych
2. Zmiany w przepisach określających opodatkowanie spółek holdingowych
o 2.1. Zmiana w zakresie podmiotowym
o 2.2. Zmiana definicji spółki zależnej
o 2.3. Określenie wymaganego okresu spełniania warunków
o 2.4. Zmiany w zakresie zwolnienia od podatku przychodów z dywidend uzyskanych przez spółkę holdingową
o 2.5. Wyłączenie poboru podatku u źródła
3. Zmiana przepisów dotyczących ulgi na dokonanie pierwszej oferty publicznej (ustawa CIT)
4. Zmiana terminu aktualizacji indywidualnych danych podatnika CIT
5. Informacja składana przez podatników posiadających zakłady (oddziały)
6. Zmiana przepisów dotyczących opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek (estoński CIT)
o 6.1.Zmiany w zakresie korekty wstępnej
o 6.1.1.Doprecyzowanie warunku wygaśnięcia zobowiązania z tytułu korekty wstępnej
o 6.1.2.Doprecyzowanie terminu do zapłaty podatku należnego od dochodu z przekształcenia w całości.
o 6.2.Uznanie części wydatków, odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych używaniem składników majątku za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą
o 6.3. Modyfikacja warunku minimalnego zatrudnienia
o 6.4. Zmiana w zakresie pierwszego roku podatkowego, w którym podatnik ma być opodatkowany ryczałtem (art. 28j ust. 5 ustawy CIT)
7. Definicja przeciętnego miesięcznego wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw (art. 28c dodany pkt 2a)
8. Zniesienie niektórych obowiązków emitentów obligacji
VII. Zmiany w VAT od 1 stycznia 2023 r. s. 33-39
1. Preferencyjne stawki VAT (0%, 8%)
2. Grupa VAT
o 2.1.Kryterium podmiotowe grupy VAT
o 2.2. Tworzenie grupy VAT – powiązania finansowe, ekonomiczne, organizacyjne
o 2.3. Umowa o utworzeniu grupy VAT
o 2.4. Rejestracja grupy VAT jako podatnika
o 2.5. Przedłużenia okresu funkcjonowania grupy vat oraz utrata statusu podatnika
3. Doprecyzowano zasady zwrotu VAT w terminie 15 dni
4. Wewnątrzwspólnotowe nabycie paliw – zmiany w obliczaniu i wpłacaniu VAT
5. Nowy wzór VAT-R i VAT-REF
VIII. Podstawy prawne s. 40
A. ZMIANY OBOWIĄZUJĄCE OD 26 PAŹDZIERNIKA 2022 r.
I. Zmiany w PIT
1.Wniosek o stwierdzenie nadpłaty zryczałtowanego podatku
Ustawa nowelizująca wprowadziła regulacje, które umożliwiają płatnikom zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych złożenie wniosku o stwierdzenie nadpłaty tego podatku. Zostały one określone w nowym art. 31d ustawy o PIT, a w myśl tego przepisu, jeżeli płatnik pobrał od podatnika zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2, 4-4b, 5a i 13-16, nienależnie lub w wysokości większej od należnej, może złożyć wniosek o stwierdzenie nadpłaty tego podatku.
Płatnik może wnioskować o zwrot nadpłaty zryczałtowanego podatku od dochodów (przychodów) pobranego:
• z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim UE lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
• z tytułu świadczeń otrzymanych przez emerytów lub rencistów, w związku z łączącym ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczym stosunkiem pracy (a od 1 stycznia 2023 r. także od nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych – od nadwyżki ponad ustawowy limit),
• z tytułu świadczeń pieniężnych otrzymywanych po zwolnieniu ze służby przez funkcjonariuszy służb mundurowych oraz żołnierzy, w związku ze zwolnieniem tych osób ze służby stałej na podstawie odrębnych ustaw,
• z tytułu świadczeń otrzymanych od banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych lub instytucji finansowych w rozumieniu odrębnych przepisów, w związku z promocjami oferowanymi przez te podmioty,
• z tytułu działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 5-9 ustawy o PIT (tj. m.in. umowy zlecenia), jeżeli kwota należności określona w umowie zawartej z osobą niebędącą pracownikiem płatnika nie przekracza 200 zł,
• od jednorazowych odszkodowań za skrócenie okresu wypowiedzenia, wypłacanych żołnierzom zwalnianym z zawodowej służby wojskowej na podstawie art. 14 ust. 2 ustawy z dnia 25 maja 2001 r. o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
• od kwoty wypłat z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym wypłat na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego dokonanych na podstawie art. 34a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o indywidualnych kontach emerytalnych oraz indywidualnych kontach zabezpieczenia emerytalnego (Dz. U. z 2022 r. poz. 1792),
• z tytułu odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji, jeżeli zobowiązaną do zapłaty odszkodowania jest spółka, w której Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego, państwowa osoba prawna lub komunalna osoba prawna dysponują bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, w tym także na podstawie porozumień z innymi osobami (na warunkach określonych w art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy o PIT),
• z tytułu odpraw lub odszkodowań za skrócenie okresu wypowiedzenia umowy o pracę, której przedmiotem są czynności związane z zarządzaniem, lub umowy o świadczenie usług zarządzania, zawartych ze spółką, o której mowa w art. 30 ust. 1 pkt 15 ww. ustawy, lub rozwiązania ich przed upływem terminu, na który zostały zawarte (na warunkach określonych w art. 30 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT).
Jeżeli prawidłowość wniosku nie budzi wątpliwości, organ podatkowy zwróci nadpłatę bez wydawania decyzji stwierdzającej nadpłatę w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku. Kwotę nadpłaty zwróconą przez organ podatkowy płatnik niezwłocznie powinien przekazać podatnikowi. W przypadku wniosku składanego przed złożeniem przez płatnika rocznej deklaracji o zryczałtowanym podatku dochodowym, przepisu art. 75 § 3 Ordynacji podatkowej – stanowiącego o obowiązku równoczesnego złożenia skorygowanej deklaracji – nie stosuje się. Wtedy płatnik uwzględni w składanej deklaracji lub jej korekcie kwotę nadpłaty zwróconej bez wydawania decyzji. Zwrot nadpłaty z opóźnieniem będzie skutkował jej oprocentowaniem, stosownie do przepisów Ordynacji podatkowej.
Zmiany te weszły w życie z dniem 26 października 2022 r. i mają zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2022 r.
2.Zmiany dotyczące składania informacji PIT-DZ w celu skorzystania z ulgi dla rodzin 4+
Doprecyzowane zostały regulacje dotyczące braku obowiązku składania informacji PIT-DZ w art. 21 ust. 48 ustawy o PIT. Tym samym podatnik nie składa informacji PIT-DZ (tj. informacji o dzieciach uprawniających podatnika do ulgi dla rodzin 4+ w roku podatkowym, o której mowa w art. 21 ust. 46 pkt 1), jeżeli w zeznaniu złożonym za rok podatkowy, w którym korzystał z ww. ulgi, poinformował o liczbie dzieci i ich numerach PESEL, a w przypadku braku tych numerów – o imionach, nazwiskach oraz datach urodzenia dzieci.
Znowelizowane przepisy weszły w życie z dniem 26 października 2022 r. i zasadniczo mają zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.
3.Podwyższenie kwoty podatku z 1% do 1,5% przekazywanej na rzecz OPP
Podatnicy na wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym (w korekcie zeznania podatkowego), mogą przekazywać część podatku należnego wybranej organizacji pożytku publicznego (OPP). Dotychczas przekazywana kwota nie mogła przekroczyć 1% podatku należnego wynikającego z zeznania podatkowego (po jej zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy w dół).
Stanowi o tym znowelizowany art. 45c ust. 1 ustawy o PIT, który w tym brzmieniu stosuje się do podatku dochodowego (PIT) obliczonego po raz pierwszy za rok podatkowy rozpoczynający się po dniu 31 grudnia 2021 r.
II. Zmiany w CIT
1.Nowy termin zapłaty podatku z tytułu zysku
Od 26 października 2022 r. termin złożenia deklaracji CIT-8E oraz wpłaty ryczałtu należnego od wartości rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto upływa z końcem trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym ta dyspozycja została dokonana (art. 28r ust. 3 i art. 28t ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT).
2.Zmiany w rozliczaniu kosztów finansowania dłużnego w kosztach podatkowych (ustawa CIT)
Ustawodawca wskazał w zmienionej treści art. 15c, iż wyłączona z kosztów uzyskania przychodów podlegać będzie kwota nadwyżki kosztów finansowania dłużnego przewyższająca:
1) kwotę 3.000.000 zł albo
2) kwotę odpowiadającą 30% uzyskanego przez podatnika EBITDA.
Zmianę tę stosuje się z mocą wsteczną do kosztów finansowania dłużnego poniesionych od dnia 1 stycznia 2022 r.
2.1.Ograniczenie zakresu stosowania wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów kosztów finansowania dłużnego
Wynikające z art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT wyłączenie z kosztów nie ma zastosowania do kosztów finansowania dłużnego (uzyskanego przez podatnika innego niż spółka albo spółka niebędąca osobą prawną) udzielonego:
– na nabycie lub objęcie udziałów (akcji) lub ogółu praw i obowiązków w podmiotach niepowiązanych z podatnikiem, w tym na nabycie lub objęcie kolejnych udziałów (akcji) w tych podmiotach niepowiązanych, w których podatnik uprzednio nabył lub objął część udziałów (akcji), w przypadku gdy kolejne nabycie lub objęcie nastąpi w terminie 12 miesięcy, licząc od dnia nabycia lub objęcia pierwszych udziałów (akcji),
– przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, mające siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego.
Ponadto przepis art. 16 ust. 1 pkt 13f ustawy o CIT nie będzie odnosił się do przeznaczenia finansowania na transakcje kapitałowe.
Wskazane zmiany stosowane będą z mocą wsteczną od dnia 1 stycznia 2022 r.
3.Zwolnienie od zapłaty minimalnego podatku dochodowego w latach 2022 i 2023
Nowelizacją dodany został art. 38ec ustawy o CIT określający zwolnienie podatników obowiązanych do zapłaty minimalnego podatku dochodowego z obowiązków określonych w art. 24ca ustawy o CIT (w tym z obowiązku zapłaty minimalnego podatku dochodowego za okres od dnia 1 stycznia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2023 r.). W przypadku podatników, których rok podatkowy jest inny niż kalendarzowy i rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2024 r. a zakończy się po dniu 31 grudnia 2023 r., zwolnienie to stosowane będzie do końca tego roku podatkowego.
4.Zmiana przepisów dotyczących opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek (estoński CIT)
4.1.Dochód z tytułu podzielonego zysku i zysku przeznaczonego na pokrycie strat – a podstawa opodatkowania
Zgodnie z dotychczas obowiązującym art. 28n ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT (do dnia 25 października 2022 r.) podstawę opodatkowania estońskim CIT stanowiła suma dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat ustalona w miesiącu, w którym podjęto uchwałę o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto. Na skutek nowelizacji w przepisie tym (od 26 października 2022 r.) jest mowa o sumie dochodów ustalonych w roku podatkowym, w którym podjęto uchwałę o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto (a nie w miesiącu).
Znowelizowane przepisy mają zastosowanie do dochodów uzyskanych po dniu 30 czerwca 2022 r. przez podatników (opodatkowanych estońskim CIT), których rok podatkowy rozpoczął się po dniu 31 grudnia 2021 r.
4.2.Termin zapłaty estońskiego CIT od wypracowanego zysku netto
Mocą ustawy nowelizującej termin zapłaty estońskiego CIT od dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat został przesunięty – do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym podjęto uchwałę o ww. podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto (art. 28t ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT).
Znowelizowano także art. 28t ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT, dotyczący terminu zapłaty estońskiego CIT od rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto (po zakończeniu opodatkowania estońskim CIT). Po zmianach (od 26 października 2022 r.) ww. termin zapłaty estońskiego CIT przypada do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym dokonano w całości lub w części wypłaty tego dochodu lub rozdysponowano nim w jakiejkolwiek innej formie.
Te nowe terminy mają zastosowanie do dochodów uzyskanych po dniu 30 czerwca 2022 r. przez podatników (opodatkowanych estońskich CIT), których rok podatkowy rozpoczął się po dniu 31 grudnia 2021 r. 4.3.Obowiązek złożenia deklaracji podatkowej oraz zapłata podatku po zakończeniu opodatkowania estońskim CIT
Zgodnie z przepisem art. 28r ust.3. podatnik, z zastrzeżeniem art. 28t ust. 2, który osiągnął dochód z tytułu zysku netto i w okresie następującym po zakończeniu stosowania opodatkowania ryczałtem rozdysponuje tym dochodem w całości lub w części, jest obowiązany złożyć do urzędu skarbowego deklarację, o której mowa w ust. 1 i wpłacić ryczałt należny od wartości rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto w terminie do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym ta dyspozycja została dokonana. Zmiany te mają zastosowanie do dochodów uzyskanych po dniu 30 czerwca 2022 r. przez podatników opodatkowanych estońskim CIT, których rok podatkowy rozpoczął się po dniu 31 grudnia 2021 r.
B. ZMIANY OBOWIĄZUJĄCE OD 1 STYCZNIA 2023 r.
IV. Zmiany w PIT
1. Wniosek o niestosowanie 50% kosztów uzyskania przychodów
Aktualnie, zgodnie z art. 41 ust. 11 ustawy o PIT, płatnicy przy obliczaniu zaliczki nie stosują kosztów uzyskania przychodów określonych w art. 22 ust. 9 pkt 1-3 ww. ustawy (tj. kosztów w wysokości 50%), jeżeli podatnik złoży płatnikowi sporządzone na piśmie oświadczenie o rezygnacji z ich stosowania. Oświadczenie to składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego.
Od dnia 1stycznia 2023 r., na mocy ww. znowelizowanego przepisu, podatnik składa w tej sprawie wniosek i nie będzie go musiał ponawiać w kolejnych latach.
2.Opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych
Ustawa nowelizująca dokonała zmiany art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy o PIT, po jego zmianie, zryczałtowany podatek w wysokości 10% należności będzie pobierany również od dochodów (przychodów) otrzymywanych przez osoby pobierające nauczycielskie świadczenie kompensacyjne. Podatek ten jest pobierany od nadwyżki ponad kwotę objętą zwolnieniem z podatku. Limity te określają art. 21 ust. 1 pkt 26 i 38 ustawy o PIT.
Zmiana ta weszła w życie z dniem 1 stycznia 2023 r. i ma zastosowanie do dochodów (przychodów) otrzymanych od tego dnia.
3.Uporządkowanie przepisów dotyczących oświadczeń składanych przez podatników płatnikom podatku dochodowego
Z dniem 1 stycznia 2023 r. dodany został art. 31a ustawy o PIT, który zawiera przepisy dotyczące oświadczeń składanych przez podatników płatnikom podatku dochodowego. Z przepisów tych wynika, że wszelkie oświadczenia i wnioski mające wpływ na obliczenie zaliczki podatnicy składają płatnikowi na piśmie albo w inny sposób przyjęty u danego płatnika (art. 31a ust. 1 ustawy o PIT). Dodatkowo oświadczenia i wnioski, o których mowa w art. 31b ust. 1 i art. 32 ust. 3 i 6–8 będą mogły być składane według ustalonego wzoru (art. 31a ust. 2 ustawy o PIT).
Regulacje zobowiązują również podatników do wycofania albo zmiany uprzednio złożonych oświadczeń lub wniosków, jeżeli uległy zmianie okoliczności mające wpływ na obliczenie przez płatnika zaliczki na podatek ( art. 31a ust. 3 ustawy o PIT). Jednocześnie wycofanie i zmiana złożonego uprzednio oświadczenia lub wniosku następować będzie w drodze nowego oświadczenia lub wniosku ( art. 31a ust. 4 ustawy o PIT).
Dodatkowo, jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie lub wniosek mające wpływ na obliczanie zaliczki, to płatnik uwzględnia to oświadczenie lub ten wniosek co do zasady najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym je otrzymał. Wyjątek dotyczyć będzie organów rentowych, w których przypadku obowiązywać będzie dłuższy, dwumiesięczny okres (art. 31a ust. 5 ustawy o PIT).
Ponadto z nowych przepisów wynika, że oświadczenia i wnioski dotyczą również kolejnych lat podatkowych i nie trzeba ich ponawiać każdego roku podatkowego (dodany art. 31a ust. 6 ustawy o PIT), a po ustaniu stosunku prawnego stanowiącego podstawę dokonywania przez płatnika świadczeń podatnikowi, płatnik nie będzie uwzględniać oświadczeń i wniosków złożonych przez podatnika, ale z wyjątkiem wniosków, o których mowa w art. 32 ust. 6 i 8 ustawy o PIT.
4.Zmiana zasad stosowania przez płatników kwoty wolnej od podatku (tj. 1/12 kwoty zmniejszającej podatek) – wprowadzony art. 31b do ustawy PIT
Zgodnie z nowym przepisem, płatnik pomniejsza zaliczki, o których mowa w art. 32, art. 34 ust. 3, art. 35 ust. 1 pkt 1-4 i 7-9 oraz art. 41 ust. 1 ustawy o PIT (m.in. z tytułu wynagrodzenia za pracę, z umowy zlecenia, od rent i emerytur, itp.) o kwotę stanowiącą nie więcej niż 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, jeżeli podatnik złoży temu płatnikowi oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia. Oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia podatnik może złożyć nie więcej niż trzem płatnikom. W oświadczeniu o stosowaniu pomniejszenia podatnik wskazuje, że płatnik jest uprawniony do pomniejszenia zaliczki o kwotę stanowiącą:
1/12 kwoty zmniejszającej podatek (po zmianie o 300 zł),
1/24 kwoty zmniejszającej podatek (po zmianie o 150 zł),
1/36 kwoty zmniejszającej podatek (po zmianie o 100 zł).
W przypadku uzyskiwania w danym miesiącu przychodów od więcej niż jednego płatnika podatnik może złożyć oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia, jeżeli:
• łączna kwota pomniejszenia stosowana przez wszystkich płatników w tym miesiącu nie przekracza kwoty stanowiącej 1/12 kwoty zmniejszającej podatek oraz
• w roku podatkowym podatnik za pośrednictwem płatnika nie korzysta w pełnej wysokości z pomniejszenia kwoty zmniejszającej podatek, w tym również gdy złoży wniosek o niepobieranie zaliczek w danym roku podatkowym.
W przypadku uzyskiwania przez podatnika w danym miesiącu od tego samego płatnika przychodów z różnych tytułów płatnik stosuje do tych przychodów złożone oświadczenie o stosowaniu pomniejszenia, przy czym łączna kwota pomniejszenia zastosowana w tym miesiącu przez tego płatnika nie może przekroczyć kwoty wskazanej w tym oświadczeniu.
5.Zwolnienie płatnika z obowiązku poboru zaliczki na podatek ( art. 31c ustawy PIT)
Znowelizowana ustawa zawiera regulacje, na mocy których podatnik będzie mógł upoważnić swojego płatnika, poprzez sporządzony na piśmie wniosek, do niepobierania w danym roku podatkowym zaliczek, o których mowa w art. 31, art. 33–35 i art. 41 ust. 1 ustawy PIT. Rozwiązanie to dotyczy zatem co do zasady wszystkich płatników podatku dochodowego.
Należy nadmienić, że podatnik będzie mógł złożyć taki wniosek, jeżeli będzie przewidywał, że uzyskane przez niego dochody podlegające opodatkowaniu na skali podatkowej nie przekroczą w roku podatkowym kwoty 30 000 zł (czyli kwoty wolnej od podatku).
W przypadku uzyskania przez podatnika, który złożył taki wniosek dochodów podlegających opodatkowaniu (tj. przekraczających 30 000 zł) płatnik będzie obliczał zaliczki nie stosując już jej pomniejszania, o 1/12 kwoty zmniejszającej podatek.
Przepis ten ma zastosowanie do dochodów uzyskanych od dnia 1 stycznia 2023 r. (art. 18 ust. 5 ustawy Polski Ład 2.0).
6.Udostępnianie zeznań podatkowych za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego oraz ich akceptacja przez podatnika
Według art. 45 cd ustawy o PIT Organ podatkowy udostępnia podatnikom za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego zeznania podatkowe (PIT-28, PIT-36, PIT-37 i PIT-38) uwzględniając w nich dane będące w posiadaniu Szefa KAS (z wyjątkiem podatnika składającego zeznanie w związku z prowadzoną pozarolniczą działalnością gospodarczą lub działami specjalnymi produkcji rolnej oraz podatnika będącego przedsiębiorstwem w spadku), w tym dane:
1) zawarte w rocznym obliczeniu podatku i informacjach m.in. PIT-11,
2) o wpłaconych w trakcie roku podatkowego przez podatnika zaliczkach.
Po nowelizacji dodano w nim, że za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego będą udostępniane również informacje o dzieciach uprawniających podatnika do ulgi dla rodzin 4+ (PIT-DZ).
Doprecyzowano również (art. 45cd ust. 6 ustawy o PIT) zgodnie, z którym akceptacji i odrzucenia udostępnionego zeznania lub informacji oraz akceptacji zmian wprowadzonych do złożonego zeznania lub informacji podatnik dokonuje za pośrednictwem e-Urzędu Skarbowego. Ponadto dodano, że jeżeli podatnik nie dokona akceptacji udostępnionego zeznania lub informacji przed upływem terminu określonego na ich złożenie albo je odrzuci przed tym terminem, składa zeznanie lub informację bez pośrednictwa e-Urzędu Skarbowego.
Ma to związek z uchylonym ust. 3 art. 45cd ww. ustawy, w myśl którego, jeżeli podatnik nie dokonał akceptacji udostępnionego zeznania przed upływem terminu określonego na jego złożenie albo je odrzucił przed tym terminem, składał zeznanie podatkowe na zasadach określonych w art. 45 tej ustawy (tj. w “tradycyjny” sposób).
Przy czym art. 45cd ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT w nowym brzmieniu stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2023 r.
7. Likwidacja obowiązku załączania do zeznań PIT informacji PIT/WZ
Z dniem 1 stycznia 2023 r. zlikwidowany zostanie obowiązek wykazywania w zeznaniu podatkowym wierzytelności lub zobowiązania, z którymi związane są te zwiększenia lub zmniejszenia (co nastąpi w drodze uchylenia art. 26i ust. 19ustawy o PIT). W konsekwencji do zeznań PIT składanych za lata 2023 i kolejne nie będzie konieczne załączanie informacji PIT/WZ (do zeznań PIT składanych za rok 2022 r. będzie to jeszcze konieczne).
8. Zmiana w zasadach normujących doliczanie w rozliczeniu rocznym dochodów niepełnoletnich dzieci do dochodów rodziców (art. 7 ustawy o PIT)
W obecnym stanie prawnym, na podstawie art. 7 ustawy PIT, dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci. Omówioną regulacją nie są natomiast objęte inne dochody w tym renty małoletnich dzieci. Oznacza to, że przy obowiązku doliczenia renty małoletniego dziecka do dochodów rodziców przychody z renty i przychody rodzica korzystają z jednej kwoty wolnej od podatku.
Zmiana przepisów powoduje, że wszystkie dochody dziecka podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej, w tym renty małoletniego dziecka, skorzystają z kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 000 zł. Należy także dodać, że renta rodzinna małoletniego dziecka nie będzie stanowiła podstawy wymiaru składki zdrowotnej dzięki zmianom zawartym w art. 8 pkt 1–3 nowelizującej ustawy, tj. nowelizacji ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.
Znowelizowany art. 7 ust. 1 ustawy o PIT wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2023 r., przy czym ma on zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.
9.Zmiany w uldze na zabytki –w art. 26hb ustawy o PIT
Poniesione od 1 stycznia 2023 r. wydatki na odpłatne nabycie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub udziału w takim zabytku nie będą stanowiły podstawy dla pomniejszenia dochodu do opodatkowania (uchylenie pkt 3 w art. 26hb ust. 1 ustawy PIT). Zatem od dnia 1 stycznia 2023 r. podstawą odliczenia w ramach tzw. „ulgi na zabytki” będą wydatki:
1) poniesione w roku podatkowym na wpłaty na fundusz remontowy wspólnoty mieszkaniowej lub spółdzielni mieszkaniowej utworzony, zgodnie z odrębnymi przepisami, dla zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków lub znajdującego się w ewidencji zabytków,
2) na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków lub znajdującym się ewidencji zabytków.
Kolejną modyfikacją przyczyniającą się do realizacji celu odliczenia jest umożliwienie odliczenia wydatków na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane w zabytku nieruchomym dopiero po ich zakończeniu. Warunkiem odliczenia będzie bowiem uzyskanie zaświadczenia wojewódzkiego konserwatora zabytków, potwierdzającego wykonanie prac konserwatorskich, restauratorskich lub robót budowlanych w zabytku nieruchomym wpisanym do rejestru zabytków, znajdującego się w wojewódzkiej lub gminnej ewidencji zabytków (zmiana pkt 2 w art. 26hb ust. 2 ustawy PIT).
10.Uproszczenie procedury zwrotu podatku od przychodów z budynków
Z nowego brzmienia art. 30g ust. 15 ustawy o PIT wynika, że kwota podatku od przychodów z budynków nieodliczona na podstawie art. 30g ust. 14 ustawa PIT podlega zwrotowi na wniosek podatnika bez wydawania decyzji o zwrocie podatku, jeżeli wniosek nie budzi wątpliwości.
11.Umożliwienie rezygnacji podatnika ze stosowania podwyższonych miesięcznych zryczałtowanych pracowniczych kosztów uzyskania przychodów
Od 1 stycznia 2023 r. możliwe będzie rezygnowanie przez pracowników ze stosowania przez pracodawców podwyższonych miesięcznych zryczałtowanych pracowniczych kosztów uzyskania przychodów (nowe brzmienie art. 32 ust. 6 ustawy o PIT).
12.Wyłączenie obowiązku prowadzenia księgi przez osoby dokonującego odpłatnego zbycia majątku otrzymanych w związku ze zmniejszeniem udziału kapitałowego w spółce niebędącej osobą prawną
Z dniem 1 stycznia 2023 r. wprowadzony zostanie przepis wyłączający obowiązek prowadzenia księgi przez osoby dokonującego odpłatnego zbycia majątku otrzymanych w związku ze zmniejszeniem udziału kapitałowego w spółce niebędącej osobą prawną (art. 24 ust. 3 pkt 4 lit. b ustawy o PIT w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2023 r.).
13.Limit składki zdrowotnej do rozliczenia podatkowego przez podatników opodatkowanych podatkiem liniowym w 2023 r.
Obwieszczeniem Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2022 r. (Mon. Pol. poz. 1238) ogłoszono, że wysokość kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconej w roku podatkowym na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2022 r. poz. 2561), zaliczanej do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 58 ustawy o PIT lub odliczanej od dochodu na podstawie art. 30c ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT, w 2023 r. nie może przekroczyć 10.200 zł. Limit ten dotyczy podatników opłacających składkę zdrowotną z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym oraz za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym w ten sposób.
14.Zmiana terminu płatności ryczałtu za grudzień/ostatni kwartał roku podatkowego
Ustawodawca dokonał zmiany terminu płatności ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych za grudzień/ostatni kwartał roku podatkowego. Po zmianie ryczałt za grudzień (ostatni kwartał roku podatkowego) będzie podlegał wpłacie do dnia 20 stycznia następnego roku podatkowego. W stanie prawnym obowiązującym do końca 2022 r. ryczałt za grudzień (ostatni kwartał roku podatkowego) podlegał wpłacie przed upływem terminu określonego na złożenie zeznania (czyli do końca lutego roku następującego po roku podatkowym).
Zmiana ta weszła w życie z dniem 1 stycznia 2023 r., przy czym ryczałt należny za grudzień 2022 r./czwarty kwartał 2022 r. podlega wpłacie jeszcze na “starych” zasadach, tj. w terminie do końca lutego 2023 r. (za wyjątkiem podatników, którzy przed tym terminem złożą zawiadomienie o zmianie formy opodatkowania na skalę podatkową ).
15.Opodatkowanie najmu prywatnego w 2023 r.
W 2023 r. przychody z najmu prywatnego mogą być opodatkowane wyłącznie ryczałtem ewidencjonowanym. W tym roku nie ma już możliwości opodatkowania dochodów uzyskanych z tego źródła według skali podatkowej. Było to możliwe tylko do końca 2022 r.
Dla przypomnienia, stawka ryczałtu w najmie prywatnym wynosi 8,5% przychodów do kwoty 100.000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100.000 zł.
Podatnik uzyskujący w 2023 r. ww. przychody nie musi dokonywać żadnego zgłoszenia (dokonuje jednak płatności ryczałtu w ustawowym terminie).
V. Zmiany wspólne dla PIT/CIT od 1 stycznia 2023 r.
1. Uchylenie przepisów o tzw. „ukrytej dywidendzie”
Zawarte w ramach ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw regulacje dotyczące tzw. „ukrytej dywidendy” (wprowadzające art. 16 ust. 1 pkt 15b ustawy o PIT oraz ust. 1d i 1e ustawy CIT ze skutkiem od 1 stycznia 2023 r.) zostają uchylone.
2. Zmiana przepisów o zagranicznych jednostkach kontrolowanych
2.1. Ustalaniu dochodu CFC
Wskazane zostało, że w ustalaniu dochodu CFC uwzględnia się również przychody i koszty przypisane jej zgodnie z art. 8 ustawy o PIT. oraz że nie stosuje się ulg i zwolnień wynikających z ustawy o PIT z wyjątkiem określonych w art. 30f ustawy o PIT (art. 30f ust. 7c ustawy o PIT, 24a ust 6c ustawy o CIT).
2.2. Ustalenie wartości bilansowej aktywów jednostki oraz odpisów amortyzacyjnych
Doprecyzowane zostało, że wartość bilansową aktywów jednostki oraz odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w ust. 3 pkt 5 lit. b, określa się na ostatni dzień roku podatkowego. Jeżeli przed końcem tego roku podatkowego jednostka zbyła aktywa odpowiadające co najmniej 25% wartości bilansowej wszystkich aktywów określonej na ostatni dzień poprzedniego roku podatkowego, wartość bilansową zbytych aktywów określa się na dzień poprzedzający dzień ich zbycia i uwzględnia się w wartości, o której mowa w ust. 3 pkt 5 lit. b, w proporcji, w jakiej pozostaje liczba dni, w których te zbyte aktywa były własnością jednostki w roku podatkowym, do całkowitej liczby dni w tym roku (art. 30f ust. 3f ustawy o PIT, art. 24a ust. 3f ustawy o CIT).
2.3.Nowa definicja jednostki zależnej
Definicja jednostki zależnej otrzymała nowe brzmienie i aktualnie jednostka zależna – oznacza podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, albo zagraniczną jednostkę niespełniającą warunków określonych w ust. 3 pkt 3 lit. b i c, pkt 4 lit. b-d lub pkt 5 lit. b-d, w których podatnik posiada, bezpośrednio lub pośrednio, co najmniej 50% udziałów w kapitale, lub co najmniej 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub co najmniej 50% prawa do uczestnictwa w zysku (art. (art. 24a ust. 2 pkt 3 ustawy o CIT, art. 30f ust. 2 pkt 3 ustawy o PIT).
2.4.Pozostałe zmiany
1) Zmiany (art. 24a ust. 3a ustawy o CIT, art. 30f ust. 3a ustawy o PIT) dotyczące sposobu wyliczania różnicy pomiędzy faktycznie zapłaconym przez zagraniczną jednostkę kontrolowaną a podatkiem, który byłby zapłacony przez polskiego podatnika
• zgodnie ze zmianą, przy wyliczaniu różnicy, o której mowa w ust. 3 pkt 3 lit. c, pkt 4 lit. b i pkt 5 lit. d, nie uwzględnia się zagranicznego zakładu zagranicznej jednostki kontrolowanej, który nie podlega opodatkowaniu lub jest zwolniony z podatku w państwie siedziby zagranicznej jednostki kontrolowanej.
2) Ustawa precyzuje, że pomniejszenie od podatku, (o którym mowa w art. 24a ust. 11 ustawy o CIT, art. 30f ust. 12 ustawy o PIT) stosować się będzie do podatku od dochodów zależnej zagranicznej jednostki kontrolowanej, osiągniętych od roku podatkowego tej zależnej jednostki, w którym obowiązują zmienione zasady.
W przypadku, gdy rok podatkowy zagranicznej jednostki jest inny niż rok kalendarzowy i rozpoczął się przed dniem 1 stycznia 2023 r., a zakończy się po dniu 31 grudnia 2022 r., zmienione przepisy ustawy CIT i PIT stosować się będzie począwszy od następnego roku podatkowego.
3. Zmiana przepisu dotyczącego terminu oraz zasad zaliczania składek ZUS do kosztów podatkowych opłacenia składek z tytułu przychodów ze stosunku pracy i zrównanych, w części finansowanej przez płatnika, składek na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
W stanie prawnym obowiązującym do końca 2022 r., składki na ubezpieczenia społeczne od wynagrodzeń pracowników, w części finansowanej przez płatnika składek (tj. pracodawcę), składki na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy oraz Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, stanowiły koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który należności te są należne, pod warunkiem że składki zostaną opłacone:
• z tytułu należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu, za który są należne – w terminie wynikającym z odrębnych przepisów,
• z tytułu należności wypłacanych lub postawionych do dyspozycji w miesiącu następnym, w terminie wynikającym z przepisów prawa pracy, umowy lub innego stosunku prawnego łączącego strony – nie później niż do 15 dnia tego miesiąca.
W przypadku uchybienia tym terminom ww. składki stanowiły koszty uzyskania przychodów z chwilą ich opłacenia do ZUS (art. 15 ust. 4h, art. 16 ust. 1 pkt 57a i ust. 7d ustawy o CIT oraz art. 22 ust. 6bb, art. 23 ust. 1 pkt 55a i ust. 3d ustawy o PIT w stanie prawnym obowiązującym do końca 2022 r.).
Od 1 stycznia 2023 r., składki ZUS od należności ze stosunku pracy (w części finansowanej przez pracodawcę, a także składki na FP, FS oraz FGŚP) stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który należności te są należne, pod warunkiem że składki zostaną opłacone w terminie wynikającym z odrębnych przepisów. W przypadku uchybienia tym terminom ww. składki stanowią koszty uzyskania przychodów (jak dotychczas) z chwilą ich opłacenia do ZUS.
W przepisach przejściowych wskazano, że znowelizowane przepisy w zakresie ujmowania w kosztach podatkowych składek ZUS od wynagrodzeń pracowników w części finansowanej przez pracodawcę:
a) na gruncie PIT:
• stosuje się do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2023 r. (art. 18 ust. 5 ustawy Polski Ład 2.0; Dz. U. z 2022 r. poz. 1265 ze zm.),
• stosuje się do składek z tytułu należności, o których mowa w art. 22 ust. 6bb ustawy o PIT, należnych od dnia 1 stycznia 2023 r. (art. 19 ww. ustawy Polski Ład 2.0);
b) na gruncie CIT
• stosuje się do składek z tytułu należności, o których mowa w art. 15 ust. 4h ustawy o PDOP, należnych od dnia 1 stycznia 2023 r. (art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw; Dz. U. z 2022 r. poz. 2180 – Polski Ład 3.0).
Powyższe przepisy przejściowe nie są jednak niejednoznaczne. Wątpliwość budzi m.in. to, czy nowe regulacje należy stosować do składek ZUS od wynagrodzeń należnych od 1 stycznia 2023 r., czy do składek ZUS należnych od tej daty. Wydaje się przyjęcie, że nowe zasady ujmowania w kosztach podatkowych składek ZUS od wynagrodzeń pracowników (w części finansowanej przez pracodawcę) stosuje się dopiero w odniesieniu do składek ZUS naliczonych od wynagrodzeń należnych od 1 stycznia 2023 r.
Potwierdzenie tego poglądu wyraża się w wydanej interpretacji indywidualnej (nr 0111-KDIB1-2.4010.765.2022.1.EJ) -jak możemy przeczytać ,,Wykładnia powyższych przepisów wskazuje, że składki ZUS od wynagrodzeń pracowników od 1 stycznia 2023 r., w części finansowanej przez płatnika, stanowią koszty uzyskania przychodów w miesiącu, za który wynagrodzenia są należne, pod warunkiem, że składki zostaną opłacone w terminie wynikającym z odrębnych przepisów. W przypadku uchybienia terminu, ww. składki ZUS stanowić będą koszt podatkowy w miesiącu ich opłacenia do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Zatem od 2023 r. dla celów ustalenia momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów składek ZUS w części finansowanej przez płatnika nie ma znaczenia moment wypłaty wynagrodzenia. Artykuł 15 ust. 4h ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w nowym brzmieniu ma zastosowanie do składek, w części finansowanej przez płatnika z tytułu wynagrodzeń należnych od 1 stycznia 2023 r. W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy zgodnie z którym składki ZUS naliczane (i odprowadzane) od wynagrodzeń należnych za dany miesiąc 2023 r. winny być rozpoznane jako koszt podatkowy w miesiącu, za który należne są wynagrodzenia jest prawidłowe’’.
W świetle tego stanowiska do składek ZUS od wynagrodzeń za grudzień 2022 r., wypłaconych pracownikom (postawionych do ich dyspozycji) w styczniu 2023 r., stosuje się dotychczasowe zasady w zakresie ujmowania ich w kosztach podatkowych. Składki ZUS od wynagrodzeń pracowników (w części finansowanej przez pracodawcę) za grudzień 2022 r., wypłaconych w styczniu 2023 r., stanowią zatem koszty uzyskania przychodów:
• w grudniu 2022 r. – jeśli składki zostałyby opłacone do ZUS do 16 stycznia 2023 r. (15 stycznia 2023 r. przypada w niedzielę),
• w miesiącu ich opłacenia do ZUS – jeśli składki zostałyby opłacone do ZUS po 16 stycznia 2023 r.
Natomiast składki ZUS zaliczane od wynagrodzeń pracowników (w części finansowanej przez pracodawcę) za styczeń i następne miesiące są kosztem uzyskania przychodu w miesiącu, za który należne są wynagrodzenia.
4.Zmiany w przepisach o uldze na złe długi (ustawa CIT, PIT oraz ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym osiąganym przez osoby fizyczne)
4.1. Likwidacja obowiązku załączania do zeznania CIT-8 informacji CIT/WZ
Z dniem 1 stycznia 2023 r. zlikwidowany zostanie obowiązek wykazywania w zeznaniu podatkowym wierzytelności lub zobowiązania, z którymi związane są te zwiększenia lub zmniejszenia (co nastąpi w drodze uchylenia art. 18f ust. 19 ustawy o CIT art. 26i ust. 19 ustawy PIT i w art. 11 ust. 18 ustawy o ryczałcie). Tym samym przestanie być konieczne załączanie do zeznania CIT-8 informacji CIT/WZ.
4.2. Doprecyzowanie sposobu stosowania przepisów o zmianie wysokości podstawy opodatkowania oraz strat w związku z nieuregulowanymi wierzytelnościami o zapłatę świadczenia pieniężnego z tytułu transakcji handlowej
Z dniem 1 stycznia 2023 r. dodany został art. 18f ust. 1a ustawy o CIT, który stanowi, że jeżeli podatnik uzyskuje dochody opodatkowane różnymi stawkami, zwiększeń i zmniejszeń, o których mowa w art. 18f ust. 1 w/w ustawy- dokonuje się od każdej podstawy opodatkowania w takim stosunku, w jakim w roku podatkowym pozostają dochody opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie dochodów.
Natomiast w przypadku występowania straty w rozliczeniu podatnika zostanie doprecyzowane, że zwiększeniu bądź zmniejszeniu podlega strata pochodząca ze źródła, z którą związana jest transakcja handlowa w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom (art. 18f ust. 2 ustawy o CIT ).
Zmiana dotyczy dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2023 r.
4.3 Stosowanie ulgi na złe długi w przypadku opodatkowania przychodów różnymi stawkami ryczałtu
Ustawą nowelizującą dodano do art. 11 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym ust. 13a, zgodnie z którym do wierzytelności i zobowiązań zwiększających lub zmniejszających przychody (w związku z ulgą na złe długi) stosuje się odpowiednio przepis (ust. 3) dotyczący opodatkowania ryczałtem w przypadku wystąpienia różnych stawek.
W myśl tego przepisu, jeżeli podatnik uzyskuje przychody m.in. z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowane różnymi stawkami, i dokonuje odliczeń od przychodów, odliczeń tych dokonuje od każdego rodzaju przychodu w takim stosunku, w jakim w roku podatkowym pozostają poszczególne przychody opodatkowane różnymi stawkami w ogólnej kwocie przychodów.
Zmiana weszła w życie z dniem 1 stycznia 2023 r. i ma zastosowanie do zeznań składanych poczynając od rozliczenia za 2023 r., co oznacza, że nie znajdzie zastosowania do zeznań składanych za 2022 r.
5.Zmiana przepisu dotyczącego procedury zwrotu podatku od przychodów z budynków
Nowelizacja opodatkowania podatkiem od przychodów z budynków, o którym mowa w art. 24b ustawy CIT i art. 30g ustawy PIT wprowadziła uproszczenie procedury zwrotu podatku od przychodów z budynków (ust. 15 ww. przepisów), poprzez nienakładanie obowiązku wydawania decyzji o zwrocie podatku w przypadku braku wątpliwości co do złożonego wniosku
Nowe regulacje upraszające procedurę zwrotu podatku od przychodów z budynków znajdą zastosowanie do wniosków złożonych od dnia 1 stycznia 2023 r.
6. Brak możliwości dokonywania amortyzacji nieruchomości mieszkalnych
Od 1 stycznia 2023 r. podatkowa amortyzacja nieruchomości oraz praw mieszkalnych nie jest już dopuszczalna. Niezamortyzowane wartości początkowe takich środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych zostaną rozliczone podatkowo dopiero w momencie odpłatnego ich zbycia.
7.Planowane przedłużenie preferencji w CIT/PIT w zakresie rozliczania wydatków na pomoc obywatelom Ukrainy (Ustawa z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw, Dz.U. 2023 poz. 185)
Do dnia 31 grudnia 2023 r. nadal mają obowiązywać preferencje podatkowe w zakresie:
• rozliczania darowizn/nieodpłatnych świadczeń przekazanych na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych w Ukrainie,
• niezaliczania do przychodów wartości darowizn oraz nieodpłatnych świadczeń otrzymanych w związku z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych w Ukrainie,
• zwolnienia z opodatkowania PIT pomocy humanitarnej otrzymanej przez obywateli Ukrainy, którzy w związku z toczącymi się działaniami wojennymi przybyli do Polski,
• możliwości uznania za spełniony warunku dotyczącego posiadania w Polsce ośrodka interesów życiowych, stwierdzonego na podstawie pisemnego oświadczenia osoby fizycznej w tej sprawie.
8.Zaniechanie poboru CIT/PIT od umorzonej subwencji z PFR ma zostać przedłużone
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od dochodów (przychodów) z tytułu umorzenia subwencji finansowej lub finansowania preferencyjnego udzielonych przez Polski Fundusz Rozwoju (Dz.U. 2022.poz.2706.) wskazuje na przedłużenie terminu zaniechania poboru podatku z tytułu umorzenia subwencji z PFR, które ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych do dnia 31 grudnia 2023 r.
VI. Zmiany w CIT
1. Zmiana przepisów dotyczących opodatkowania podatkiem od przerzuconych dochodów art. 24aa ustawy o CIT
1.1. Uznanie grupy kapitałowej za podatnika podatku od przerzucanych dochodów
W przypadku podatkowej grupy kapitałowej będzie ona również podatnikiem podatku od przerzucanych dochodów (art. 24aa ust. 7 ustawy o CIT).
1.2. Zakres kosztów objętych podatkiem od przerzuconych dochodów
Od 1 stycznia 2023 r. za przerzucone dochody uznawane będą mogły być tylko koszty poniesione bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu powiązanego ze spółką stanowiące należność tego podmiotu, które zostały w roku podatkowym zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (art. 24aa ust. 2 ustawy o CIT).
1.3. Doprecyzowanie przesłanki 50% przychodów pasywnych
Od 1 stycznia 2023 r. przesłanką będzie, aby podmiot powiązany uzyskiwał od podatnika lub innych powiązanych z podatnikiem spółek będących polskimi rezydentami podatkowymi co najmniej 50% ogółu przychodów z tytułów wymienionych w art. 24aa ust. 3 ustawy o CIT (art. 24aa ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT).
1.4. Nowe przesłanki opodatkowania podatkiem od przerzucanych dochodów
Od 1 stycznia 2023 r. z przepisów art. 24aa ust. 2 ustawy o CIT wynikać będzie dodatkowa przesłanka opodatkowania podatkiem od przerzucanych dochodów, tj. konieczne będzie dodatkowo, aby podmiot powiązany, na którego rzecz ponoszone są koszty, przekazywał co najmniej 10% przychodów, o których mowa w art. 24aa ust. 2 pkt 2 ustawy o CIT na rzecz innego podmiotu:
a) zaliczając w związku z tym wydatki do kosztów rozliczanych dla celów podatku dochodowego lub wydatki te lub przychody odliczając od dochodu, podstawy opodatkowania lub od podatku w jakiejkolwiek formie lub b) jeżeli przychody te składają się na zysk przeznaczony do wypłaty, bez względu na termin, w formie dywidendy lub innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych (dodany art. 24aa ust. 2 pkt 3 ustawy o CIT).
Ponadto od 1 stycznia 2023 r. warunkiem opodatkowania podatkiem od przerzucanych dochodów będzie, aby suma określonych w art. 24aa ust. 3 ustawy o CIT kosztów poniesionych przez podatnika w roku podatkowym na rzecz podmiotów powiązanych z podatnikiem, zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów tego podatnika, stanowiła co najmniej 3% sumy kosztów uzyskania przychodów podatnika za ten rok (dodany art. 24aa ust. 2 pkt 4 ustawy o CIT ).
1.5. Doprecyzowanie pojęcia podmiotu powiązanego
Ze znowelizowanych przepisów wynika wprost, że podmiotem powiązanym, na którego rzecz ponoszone są koszty, może być wyłącznie podatnik niemający siedziby lub zarządu na terytorium Polski (art. 24aa ust. 2 ustawy o CIT).
Ponadto, upraszcza się warunek dotyczący preferencyjnego opodatkowania w państwie siedziby, zarządu, zarejestrowania lub położenia podmiotu powiązanego. Bowiem warunek preferencyjnego opodatkowania będzie spełniony, jeżeli według przepisów prawa podatkowego obowiązujących w państwie siedziby, zarządu, zarejestrowania lub położenia podmiotu powiązanego, dochód (przychód) tego podmiotu uzyskany z jednego z tytułów wymienionych w ust. 3 pkt 1–5, podlegałby:
• opodatkowaniu według stawki podatku dochodowego niższej niż 14,25% lub
• zwolnieniu lub wyłączeniu z opodatkowania.
Preferencyjne opodatkowanie ustala się zatem w szczególności w oparciu o stawkę podatku dochodowego niższą niż 14,25%. Zgodnie z nowym art. 24aa ust. 2a ustawy o CIT, ustala się ją poprzez odpowiednie pomniejszenie nominalnej stawki podatku dochodowego, obowiązującej w państwie siedziby, zarządu, zarejestrowania lub położenia podmiotu powiązanego w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 z podatnikiem w odniesieniu do przychodu z tytułu wymienionego w ust. 3, o związane z tym przychodem odliczenia od podstawy opodatkowania lub podatku lub zwroty podatku, z wyjątkiem kosztów związanych z tym przychodem.
Natomiast, jeżeli podmiot powiązany w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 z podatnikiem podlega częściowemu zwolnieniu lub częściowemu wyłączeniu z opodatkowania podatkiem dochodowym, stawkę, o której mowa w ust. 2 pkt 1, ustala się, pomniejszając nominalną stawkę podatku dochodowego o procentową wartość przysługującego zwolnienia lub wyłączenia z opodatkowania (art. 24aa ust. 2b ustawy o CIT).
1.6. Zmiany dotyczące podmiotów powiązanych transparentnych podatkowy art. 24aa ust.5
Szczególne zasady wprowadza się ponadto dla podmiotów zlokalizowanych w tzw. rajach podatkowych lub państwach, z którymi nie ratyfikowano umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub umowy o wymianie informacji podatkowych. W tym zakresie, aby dany koszt został objęty podatkiem od przerzuconych dochodów wystarczające jest spełnienie podstawowych warunków określonych w art. 24aa ust. 2, natomiast nie bada się, czy zagraniczny podmiot powiązany przekazał dalej przychody z otrzymanych należności, czy osiąga ponad 50% z określonych należności oraz czy spełnia warunek dotyczący niskiej efektywnej stawki podatkowej.
1.7. Pomniejszenie podatku od przerzuconych dochodów o podatek u źródła
Doprecyzowuje się, iż pomniejszenie o pobrany podatek u źródła nie może przekroczyć kwoty podatku od przerzuconych dochodów i reguluje, iż w przypadku dalszego zwrotu / pomniejszenia podatku u źródła podatnik jest obowiązany do zwrotu nienależnie dokonanego pomniejszenia w zeznaniu za rok podatkowy, w którym kwota podatku u źródła została zmniejszona (art. 24aa ust. 8 ustawy o CIT).
1.8. Określenie definicji podstawy opodatkowania
Z dniem 1 stycznia 2023 r. dodany zostanie art. 24aa ust. 3a ustawy o CIT definiujący pojęcie podstawy opodatkowania podatkiem od przerzucanych dochodów. Podstawę tę stanowić będzie suma przerzuconych dochodów w roku podatkowym, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej – suma przerzuconych dochodów w roku podatkowym spółek tworzących tę grupę.
1.9. Znowelizowany art. 24aa ustawy o CIT nie będzie odnosił się do kosztów „poniesionych pośrednio”
W zamian określone zostanie, że przepisy o podatku od przerzuconych dochodów stosuje się odpowiednio w sytuacji, gdy:
– spółka będąca podatnikiem z siedzibą lub zarządem na terytorium Polski ponosi koszty wskazanych świadczeń pasywnych na rzecz spółki niebędącej osobą prawną (transparentnej podatkowo) mającej siedzibę lub zarząd na terytorium Polski, jeżeli ta spółka niebędąca osobą prawną przekazuje te należności na rzecz podmiotu powiązanego spełniającego warunki wymienione w art. 24aa ust. 2 ustawy o CIT ( dodany art. 24aa ust. 14 pkt 1 ustawy o CIT),
– spółka będąca podatnikiem z siedzibą lub zarządem na terytorium Polski ponosi koszty wskazanych świadczeń pasywnych na rzecz podmiotu powiązanego, który nie spełnia warunków wymienionych w art. 24aa ust. 2 ustawy o CIT, jeżeli ten podmiot przekazuje te należności otrzymane od spółki na rzecz podmiotu powiązanego z tą spółką i spełniającego warunki wymienione wart. 24aa ust. 2 ustawy o CIT (art. 24aa ust. 14 pkt 2 ustawy o CIT ).
1.10. Szczególne zasady przewidziane dla podmiotów z rajów podatkowych
Z dniem 1 stycznia 2023 r. art. 24aa ust. 15 ustawy o CIT przewidujący, że przesłanki, o których mowa w art. 24aa ust. 2 ustawy o CIT., uznaje się również za spełnione, jeżeli:
– koszty pasywne, o których mowa w art. 24aa ust. 3 ustawy o CIT, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, zostały poniesione na rzecz podmiotu powiązanego z podatnikiem, mającego siedzibę, zarząd lub miejsce zarejestrowania lub położenia w tzw. rajach podatkowych lub państwach, z którymi nie ratyfikowano umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub umowy o wymianie informacji podatkowych, oraz
– ten podmiot powiązany nie jest zagraniczną jednostką kontrolowaną w myśl przepisów ustawy o CIT, i przychody tego podmiotu powiązanego wynikające z kosztów, o których mowa w art. 24aa ust. 3 ustawy o CIT., nie zostały przez podatnika opodatkowane podatkiem dochodowym w Polsce.
2. Zmiany w przepisach określających opodatkowanie spółek holdingowych
2.1. Zmiana w zakresie podmiotowym
Od 1 stycznia 2023 r. spółką holdingową będzie mogła być:
1) prosta spółka akcyjna (art. 24m ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT),
2) spółka korzystająca ze zwolnienia od podatku dochodowego określonego w art. 20 ust. 3 lub art. 22 ust. 4 ustawy o CIT może być spółką holdingową (art. 24m ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy o CIT).
2.2. Zmiana definicji spółki zależnej
Od 1 stycznia 2023 r. spółką zależną będzie mogła być:
1) spółka posiadająca więcej niż 5% udziałów (akcji) w kapitale innej spółki,
2) spółka posiadająca ogół praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną ( art. 24m pkt 3 lit. c ustawy o CIT),
3) spółka korzystająca ze zwolnień podatkowych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 34 i 34a ustawy o CIT.
2.3. Określenie wymaganego okresu spełniania warunków
Od 1 stycznia 2023 r. przepisy o opodatkowaniu spółek holdingowych mieć będą zastosowanie, jeżeli na dzień poprzedzający uzyskanie przychodów z dywidend albo zbycia udziałów (akcji) warunki uznania spółek za krajową spółkę zależną, spółkę holdingową, spółkę zależną oraz zagraniczną spółkę zależną są spełnione nieprzerwanie przez okres co najmniej 2 lat ( art. 24m ust. 2 ustawy o CIT).
2.4. Zmiany w zakresie zwolnienia od podatku przychodów z dywidend uzyskanych przez spółkę holdingową
Zwolnienie wynikające z art. 24n ust. 1 . obejmować będzie całość przychodów z dywidend uzyskanych przez spółkę holdingową od krajowej spółki zależnej lub zagranicznej spółki zależnej. Natomiast zwolnienie to nie będzie mieć zastosowania do dywidend wypłacanych przez zagraniczną spółkę zależną w przypadku gdy spółka ta spełnia warunki, o których mowa w art. 24a ust. 3 pkt 3 lit. b i c w roku podatkowym, w którym wypłacana jest dywidenda, lub w którymkolwiek z 3 lat podatkowych poprzedzających ten rok (zob. art. 24n ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT).
2.5. Wyłączenie poboru podatku u źródła
Mocą ustawy nowelizującej dodano także przepis (nowy art. 26 ust. 1p ustawy o CIT), na podstawie którego od dochodu z dywidendy uzyskanej przez spółkę holdingową, zwolnionej od podatku na podstawie art. 24n ustawy o CIT, nie pobiera się podatku u źródła. Przepis ten stosuje się do wypłat (świadczeń), pieniędzy, wartości pieniężnych oraz należności odpowiednio dokonywanych, stawianych do dyspozycji lub wypłacanych po dniu 31 grudnia 2022 r. (art. 20 ust. 8 ustawy nowelizującej).
3. Zmiana przepisów dotyczących ulgi na dokonanie pierwszej oferty publicznej
Od 1 stycznia 2023 r. odliczanie ulgi na dokonanie pierwszej oferty publicznej od dochodu opodatkowanego w ramach tzw. ulgi IP Box nie będzie możliwe ( art. 18ed ust. 1 ustawy CIT).
4. Zmiana terminu aktualizacji indywidualnych danych podatnika CIT
Dotychczas dane podatnika CIT podlegały kwartalnej aktualizacji według stanu na pierwszy dzień miesiąca, w którym kończy się dany kwartał roku kalendarzowego. Na skutek nowelizacji przepisów, indywidualne dane podatnika podane do publicznej wiadomości podlegają aktualizacji raz do roku ( art. 27b ust. 8 ustawy o CIT, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2023 r.).
5. Informacja składana przez podatników posiadających zakłady (oddziały)
Podatnicy posiadający zakłady (oddziały) położone na obszarze jednostki samorządu terytorialnego innej niż właściwa ze względu na ich siedzibę są obowiązani składać do urzędu skarbowego, w terminie do dnia 31 marca każdego roku, informację, według ustalonego wzoru, zawierającą wykaz zakładów (oddziałów) oraz liczbę osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, świadczących pracę w poszczególnych zakładach (oddziałach) ze wskazaniem jednostek samorządu terytorialnego, na których obszarze są położone, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego.
W ramach zmian określono, że ww. informację składa się za pomocą środków komunikacji elektronicznej zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej (art. 28 ust. 4 ustawy o CIT, obowiązujący od 1 stycznia 2023 r.).
6. Zmiana przepisów dotyczących opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek (estoński CIT)
6.1.Zmiany w zakresie korekty wstępnej
6.1.1. Doprecyzowanie warunku wygaśnięcia zobowiązania z tytułu korekty wstępnej
Po nowelizacji art. 7aa ust. 5 pkt 1 zostało wskazanie wprost w treści przepisu, że zobowiązanie podatkowe z tytułu tzw. korekty wstępnej wygasa w całości również po upływie co najmniej jednego pełnego okresu opodatkowania ryczałtem, tj. 4 lat podatkowych.
6.1.2.Doprecyzowanie terminu do zapłaty podatku należnego od dochodu z przekształcenia w całości.
Zgodnie ze znowelizowanym przepisem art. 7aa ust. 9 pkt 4 ustawy CIT zostało jednoznaczne wskazanie, że termin na złożenie zeznania oraz zapłatę podatku należnego od dochodu z przekształcenia w całości upływa wraz z końcem trzeciego miesiąca pierwszego roku opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek.
6.2.Uznanie części wydatków, odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych używaniem składników majątku za wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą
Od 1 stycznia 2023 r. dodany został art. 28m ust. 4a ustawy o CIT wskazujący, że do wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w ust. 1 pkt 3, nie zalicza się wydatków i odpisów amortyzacyjnych oraz odpisów z tytułu trwałej utraty wartości, związanych z używaniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku:
1) w pełnej wysokości – w przypadku składników majątku wykorzystywanych wyłącznie na cele działalności gospodarczej;
2) w wysokości 50% – w przypadku składników majątku, które nie są wykorzystywane wyłącznie na cele działalności gospodarczej.
6.3. Modyfikacja warunku minimalnego zatrudnienia
Z dniem 1 stycznia 2023 r. treść wskazanego warunku zostanie zmodyfikowana poprzez wskazanie, że korzystający z opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek podatnik musi być płatnikiem w związku z wypłatą zatrudnionym osobom wynagrodzeń lub płatnikiem składek. Nie będzie miało natomiast znaczenia czy podatnik będzie faktycznie pobierał te należności (art. 28j ust. 1 pkt 3 lit. b oraz art. 28j ust. 3 pkt 2 ustawy o CIT).
6.4. Zmiana w zakresie pierwszego roku podatkowego, w którym podatnik może być opodatkowany ryczałtem (art. 28j ust. 5 ustawy CIT)
Podatnik może wybrać opodatkowanie ryczałtem również przed upływem przyjętego przez niego roku podatkowego, jeżeli na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem zamknie księgi rachunkowe oraz sporządzi sprawozdanie finansowe zgodnie z przepisami o rachunkowości. W tym przypadku księgi rachunkowe otwiera się na pierwszy dzień miesiąca opodatkowania ryczałtem. Przepis ust. 1 pkt 7 stosuje się odpowiednio.
W związku z tym od 1 stycznia 2023 r. w przypadku dokonywanego w trakcie roku wyboru opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek zawiadomienie ZAW-RD należy złożyć do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego, w którym ma być opodatkowany ryczałtem (co będzie konsekwencją nowego brzmienia art. 28j ust. 5 ustawy CIT).
7.Definicja przeciętnego miesięcznego wynagrodzeniu w sektorze przedsiębiorstw (art. 28c dodany pkt 2a)
Nowelizacja wprowadziła definicję przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw i oznacza ona przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w trzecim kwartale roku kalendarzowego poprzedzającego pierwszy dzień roku podatkowego, ogłaszane przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej “Monitor Polski”;
8. Zniesienie niektórych obowiązków emitentów obligacji
Z dniem 1 stycznia 2023 r. emitenci obligacji nie będą mieć obowiązku informowania podatników o warunkach zwolnienia ani składania do organu podatkowego oświadczenia o dochowaniu należytej staranności (co nastąpi poprzez uchylenie art. 26 ust. 1ab i 1ac ustawy o CIT.).
VII. Zmiany w VAT od 1 stycznia 2023 r.
1.Preferencyjne stawki VAT
Do końca 2022 r. obowiązywały preferencyjne stawki VAT na niektóre towary w ramach tzw. tarczy antyinflacyjnej, tj.:
1) stawka 0% VAT dla:
a) podstawowych produktów spożywczych (tj. towarów wymienionych w poz. 1-18 załącznika nr 10 do ustawy o VAT, np. mięsa, produktów mleczarskich, warzyw i owoców – innych niż klasyfikowane jako usługi związane z wyżywieniem w PKWiU 56),
b) środków poprawiających właściwości gleby, stymulatorów wzrostu oraz podłoży do upraw, o których mowa w ustawie z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu (Dz. U. z 2021 r. poz. 76 ze zm.), z wyłączeniem podłoży mineralnych,
c) nawozów i środków ochrony roślin, zwykle przeznaczonych do wykorzystania w produkcji rolnej, wymienionych w poz. 10 załącznika nr 3 do ustawy o VAT,
d) ziemi ogrodniczej wymienionej w poz. 12 załącznika nr 3 do ustawy o VAT,
e) gazu ziemnego (CN 2711 11 00 albo 2711 21 00);
2) stawka 5% VAT dla energii elektrycznej (CN 2716 00 00) i energii cieplnej;
3) stawka 8% VAT dla:
a) benzyn silnikowych (CN 2710 12 45 lub 2710 12 49) oraz wyrobów powstałych ze zmieszania tych benzyn z biokomponentami, spełniających wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach,
b) olejów napędowych (CN 2710 19 43 i 2710 20 11) oraz wyrobów powstałych ze zmieszania tych olejów z biokomponentami, spełniających wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach,
c) biokomponentów stanowiących samoistne paliwa, spełniających wymagania jakościowe określone w odrębnych przepisach, przeznaczonych do napędu silników spalinowych – bez względu na kod CN,
d) przeznaczonych do napędu silników spalinowych gazu ziemnego (mokrego) i pozostałych węglowodorów gazowych (CN 2711, z wyłączeniem CN 2711 11 00 i 2711 21 00) oraz gazowych węglowodorów alifatycznych (CN 2901), skroplonych.Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 2 grudnia 2022 r. w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług w roku 2023 (Dz.U. 2022 poz. 2495) stosowanie preferencyjnej 0% stawki VAT przedłużono na 2023 r., ale tylko do ww. podstawowych produktów spożywczych.
Od 1 stycznia 2023 r. nie można natomiast już stosować preferencyjnych stawek VAT dla pozostałych ww. towarów, tj. m.in. gazu ziemnego (CN 2711 11 00 albo 2711 21 00), energii elektrycznej (CN 2716 00 00) i energii cieplnej oraz wskazanych powyżej benzyn, olejów napędowych.
Z kolei od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2024 r. wprowadzono 8% stawkę VAT do dostawy, wewnątrzwspólnotowego nabycia i importu:
• środków poprawiających właściwości gleby, stymulatorów wzrostu oraz podłoży do upraw, o których mowa w ustawie o nawozach i nawożeniu, z wyłączeniem podłoży mineralnych i towarów wymienionych w poz. 12 załącznika nr 3 do ustawy o VAT, tj. ziemi ogrodniczej,
• polepszaczy gleby, środków wapnujących, biostymulatorów, podłoży do upraw, produktów nawozowych mieszanych składających się wyłącznie z nawozu i środka wapnującego, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1009 z dnia 5 czerwca 2019 r. ustanawiającym przepisy dotyczące udostępniania na rynku produktów nawozowych UE (Dz. Urz. UE L170 z 25 czerwca 2019 r. ze zm.), z wyłączeniem podłoży mineralnych i podłoży do upraw grzybów (uwaga! do 31 grudnia 2022 r. obowiązywała stawka 0% VAT w przypadku tych towarów – z zastrzeżeniem, że przed 3 grudnia 2022 r. stosowana była w przypadku biostymulatorów niemikrobiologicznych),
• nawozowych produktów mikrobiologicznych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 10a ustawy z dnia 10 lipca 2007 r. o nawozach i nawożeniu, wpisanych do wykazu nawozowych produktów mikrobiologicznych, o którym mowa w rozdziale 4a tej ustawy (uwaga! od 3 grudnia 2022 r. do 31 grudnia 2022 r. stosowana była w tym przypadku stawka 0% VAT).
Stawka 8% VAT nie ma jednak zastosowania w przypadku, gdy ww. towary są przedmiotem importu towarów, o którym mowa w art. 138i ust. 1 ustawy o VAT, tj. będących przedmiotem sprzedaży na odległość towarów importowanych umieszczonych w przesyłkach o wartości rzeczywistej nieprzekraczającej wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 150 euro.
Ponadto do 30 czerwca 2023 r. przedłużono stosowanie 0% stawki VAT w przypadku nieodpłatnej dostawy towarów i nieodpłatnego świadczenia usług na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych na terytorium Ukrainy, dokonywane na rzecz Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych, podmiotów leczniczych lub jednostek samorządu terytorialnego (pod warunkiem zawarcia pisemnej umowy między tymi podmiotami o wykorzystaniu towarów/usług na ww. cele).
2.Grupa VAT
Od 1 stycznia 2023 r. podatnikiem VAT może być również tzw. grupa VAT, czyli grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT.
2.1. Kryterium podmiotowe grupy VAT
Z ustawy o VAT wynika, że grupę VAT mogą utworzyć podatnicy posiadający siedzibę na terytorium kraju lub nieposiadający takiej siedziby (w zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju). Należy także mieć na uwadze, że podmiot może być członkiem tylko jednej grupy VAT.
Z ustawy o VAT wynika także, że:
• podmiotem reprezentującym grupę VAT w zakresie obowiązków tej grupy jest jej przedstawiciel,
• właściwym organem podatkowym jest naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla przedstawiciela grupy VAT,
• grupa VAT nie może być członkiem innej grupy VAT i nie może być rozszerzona o innych członków ani pomniejszona o któregokolwiek z członków wchodzących w jej skład.
2.2. Tworzenie grupy VAT – powiązania finansowe, ekonomiczne, organizacyjne
Warunek istnienia nw. powiązań (finansowych, ekonomicznych i organizacyjnych) pomiędzy członkami grupy VAT musi być spełniony nieprzerwanie przez okres, w jakim ta grupa posiada status podatnika.
1) Podatników uważa się za powiązanych finansowo, jeżeli jeden z podatników będących członkiem grupy VAT posiada bezpośrednio ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym lub ponad 50% praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub ponad 50% prawa do udziału w zysku, każdego z pozostałych podatników będących członkami tej grupy.
2) Podatników uważa się za powiązanych ekonomicznie, jeżeli:
• przedmiot głównej działalności członków grupy VAT ma taki sam charakter lub
• rodzaje działalności prowadzonej przez członków grupy VAT uzupełniają się i są współzależne , lub
• członek grupy VAT prowadzi działalność, z której w całości lub w dużej mierze korzystają inni członkowie grupy.
3) Z kolei podatników uważa się za powiązanych organizacyjnie, jeżeli:
• prawnie lub faktycznie, bezpośrednio lub pośrednio, znajdują się pod wspólnym kierownictwem lub
• organizują swoje działania całkowicie lub częściowo w porozumieniu.
2.3. Umowa o utworzeniu grupy VAT
Grupa podatników spełniających opisane powyżej kryteria może podjąć decyzję o zawarciu umowy o utworzeniu grupy VAT. Umowa ta musi być sporządzona na piśmie.
Zgodnie z ustawą o VAT, umowa o utworzeniu grupy VAT ma zawierać co najmniej:
• nazwę grupy VAT z dodatkowym oznaczeniem “grupa VAT” lub “GV”;
• dane identyfikacyjne podatników tworzących grupę VAT, w tym dane dotyczące oddziału w przypadku podatnika nieposiadającego siedziby na terytorium kraju oraz wysokość kapitału zakładowego każdego z tych podatników;
• wskazanie przedstawiciela grupy VAT, wyznaczonego spośród jej członków;
• dane identyfikacyjne udziałowców (akcjonariuszy) i wysokość ich udziału w kapitale zakładowym podatników tworzących grupę VAT, posiadających ponad 50% udziałów (akcji) w kapitale zakładowym tych podatników;
• wskazanie okresu, na jaki grupa VAT została utworzona, nie krótszego niż 3 lata.
2.4. Rejestracja grupy VAT jako podatnika
Przedstawiciel grupy VAT musi wystąpić o nadanie NIP grupie VAT (na druku NIP-2 w tym celu odpowiednio dostosowanym poprzez wydanie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych i zgłoszeń aktualizacyjnych oraz zgłoszeń w zakresie danych uzupełniających). W celu rejestracji grupy VAT jako podatnika, przedstawiciel grupy VAT składa zgłoszenie rejestracyjne grupy VAT do właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego (na druku VAT-R), dołączając do niego umowę o utworzeniu grupy VAT. Grupa VAT nabywa status podatnika z dniem wskazanym w umowie o utworzeniu grupy VAT, nie wcześniej jednak niż z dniem rejestracji dla celów VAT. Tak jak pozostali podatnicy, przed dniem dokonania pierwszej wewnątrzwspólnotowej dostawy lub nabycia, grupa VAT musi – co do zasady – zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w zgłoszeniu rejestracyjnym o zamiarze wykonywania tych czynności w celu rejestracji jako podatnika VAT UE. Po zarejestrowaniu grupy VAT jako podatnika, podmioty – które wejdą w jej skład – zostają wykreślone z rejestru jako podatnicy VAT (będzie to równoznaczne z wykreśleniem z rejestru jako podatnika VAT UE). Czynności tej dokonuje właściwy dla podmiotu naczelnik urzędu skarbowego, działając z urzędu. Po rejestracji grupa VAT wstępuje w prawa i obowiązki członków grupy VAT w zakresie podatku na okres, w jakim grupa ta posiada status podatnika.
2.5. Przedłużenia okresu funkcjonowania grupy VAT oraz utrata statusu podatnika
W celu przedłużenia okresu funkcjonowania grupy VAT przedstawiciel grupy VAT składa do naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania istniejącej grupy VAT nową umowę zawartą pomiędzy członkami istniejącej grupy VAT, w terminie 30 dni przed wygaśnięciem dotychczasowej umowy. Dodatkowo przedstawiciel grupy VAT jest obowiązany zgłosić naczelnikowi urzędu skarbowego zmiany w stanie faktycznym lub prawnym skutkujące naruszeniem warunków uznania grupy VAT za podatnika, w terminie 14 dni od dnia zaistnienia tych zmian.
Natomiast grupa VAT traci status podatnika z dniem poprzedzającym dzień wystąpienia zmian w stanie faktycznym lub w stanie prawnym skutkujących naruszeniem warunków uznania grupy VAT za podatnika lub z upływem terminu, na jaki została utworzona.
3.Doprecyzowano zasady zwrotu VAT w terminie 15 dni
Przepisy dotyczące zwrotu VAT w terminie 15 dni przewidują szczególną zasadę doręczania postanowień o przedłużeniu terminu zwrotu VAT albo decyzji o odmowie dokonania zwrotu VAT. Przewidują one fikcję doręczenia dla przypadków, gdy takie postanowienie lub decyzja nie zostaną podjęte albo odebrane w terminie 4 dni od dnia m.in. rozpoczęcia przechowywania pisma w placówce pocztowej. Wówczas doręczenie uważa się za dokonane z upływem terminu tych 4 dni. Powyższe wynika z art. 87 ust. 6j ustawy o VAT.
Z ustawy nowelizującej wynika, że jeżeli postanowienie o przedłużeniu 15-dniowego terminu zwrotu VAT albo decyzja o odmowie dokonania zwrotu różnicy podatku w tym terminie nie zostaną podjęte albo odebrane w terminie 4 dni od dnia umieszczenia tego postanowienia (tej decyzji) na koncie w e-Urzędzie Skarbowym, wówczas zostaną uznane za doręczone z upływem terminu tych 4 dni.
(Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw DZ.U.2022.270).
4.Wewnątrzwspólnotowe nabycie paliw – zmiany w obliczaniu i wpłacaniu VAT
Zgodnie z art. 103 ust. 5a ustawy o VAT, w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, o których mowa w ust. 5aa (m.in. benzyn silnikowych, gazu płynnego (LPG) i olejów napędowych – o wskazanych kodach CN), podatnik jest obowiązany, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania kwot podatku na rachunek urzędu skarbowego właściwego w zakresie wpłat podatku akcyzowego:
1) w terminie 5 dni od dnia, w którym towary te zostały wprowadzone do określonego we właściwym zezwoleniu miejsca odbioru wyrobów akcyzowych – jeżeli towary są nabywane wewnątrzwspólnotowo w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym przez zarejestrowanego odbiorcę z zastosowaniem procedury zawieszenia poboru akcyzy zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym;
2) w terminie 5 dni od dnia wprowadzenia tych towarów z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium kraju do składu podatkowego;
3) z chwilą przemieszczenia tych towarów na terytorium kraju – jeżeli towary są przemieszczane poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym.
Ponadto zgodnie z art. 103 ust. 5b ustawy o VAT, w przypadku ww. obowiązku zapłaty podatku z chwilą przemieszczenia towarów na terytorium kraju (tj. zgodnie z art. 103 ust. 5a pkt 3 ustawy o VAT), obliczenie i wpłacenie kwoty podatku może nastąpić w terminie 5 dni od otrzymania towarów na terytorium kraju, jeżeli podatnik, najpóźniej na 3 dni robocze przed przemieszczeniem towarów na terytorium kraju, złoży do naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawie rozliczania podatku akcyzowego zgłoszenie o planowanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym, o którym mowa w art. 78 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym.
W wyniku nowelizacji ustawy o VAT, przepis ten (art. 103 ust. 5b ustawy o VAT) zostanie uchylony z dniem 13 lutego 2023 r. Zgodnie zaś z przepisem przejściowym, w okresie od 28 grudnia 2021 r. do dnia 12 lutego 2023 r., jeżeli termin płatności podatku określony zgodnie z art. 103 ust. 5b ustawy o VAT przypada na dzień wcześniejszy niż dzień wystawienia faktury przez podatnika podatku od wartości dodanej, dokumentującej dokonanie dostawy towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia, termin ten upływa w dniu następującym po dniu wystawienia tej faktury, nie później jednak niż 16. dnia miesiąca następującego po miesiącu dokonania dostawy towarów będących przedmiotem wewnątrzwspólnotowego nabycia.
Powyższe zmiany w VAT są związane z wyrokiem TSUE w sprawie C-855/19, w którym Trybunał stwierdził, że przepisy dyrektywy VAT stoją na przeszkodzie przepisowi prawa krajowego, który ustanawia obowiązek zapłaty podatku VAT od wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw, zanim podatek ten stanie się wymagalny.
(Ustawa z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw Dz.U.2021.poz.2427).
5.Nowy wzór VAT-R
Mocą Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2022 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U. 2022. poz. 1437) określono nowy wzór zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług (VAT-R).
Aktualizacja VAT-R związana jest z wprowadzeniem w ustawie o VAT:
1) możliwości rezygnowania ze zwolnienia z VAT w przypadku świadczenia usług finansowych, pod warunkiem m.in. pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o wyborze opodatkowania tych usług,
2) nowego rodzaju podatnika, jakim od 1 stycznia 2023 r. jest grupa VAT.
VIII. Podstawy prawne:
1) Ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2021.poz. 2105),
2) Ustawa z dnia 9 grudnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2021.poz. 2427),
3) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 czerwca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku od towarów i usług (Dz.U.2022. poz. 1437),
4) Ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2022.poz. 1265),
5) Ustawa z dnia 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. 2022. poz. 2180),
6) Ustawa z dnia 1 grudnia 2022 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2022. poz. 2707),
7) Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 12 grudnia 2022 r. w sprawie wysokości kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne zaliczanej do kosztów uzyskania przychodów lub odliczanej od dochodu, w roku 2023 (M.P. 2022 poz. 1238),
8) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 15 grudnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od dochodów (przychodów) z tytułu umorzenia subwencji finansowej lub finansowania preferencyjnego udzielonych przez Polski Fundusz Rozwoju (Dz. U. 2022. poz. 2706),
9) Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych i zgłoszeń aktualizacyjnych oraz zgłoszeń w zakresie danych uzupełniających (Dz.U.2022.poz. 2785),
10) Ustawa z dnia 13 stycznia 2023 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw ( Dz.U. 2023. poz. 185).